ΓεΣΥ: Μία ιστορική αναδρομή από το 1966 μέχρι την πλήρη εφαρμογή του!

Ακολουθήστε μας στο Linkedin και συνδεθείτε με άλλους επαγγελματίες του κλάδου

Το Γενικό Σύστημα Υγείας τέθηκε σε ισχύ στη χώρα μας τον Ιούνιο του 2019 αποτελώντας αδιαμφησβήτητα μία ιστορική στιγμή και μία σημαντική μεταρρύθμιση για το κράτος και τους πολίτες του. Πόσο πίσω όμως πάει η ιστορία για την εφαρμογή ενός συστήματος υγείας στη χώρα μας; Πολύ!

Οι συζητήσεις ανάμεσα στην πολιτική ηγεσία του τόπου για την εφαρμογή ενός Γενικού Συστήματος Υγείας ξεκινούν πριν μισό και κάτι αιώνα και συγκεκριμένα το 1966. Από την έναρξη των συζητήσεων τη δεκαετία του 60 μέχρι και το 2001 που είναι μία χρονιά σταθμός, πραγματοποιήθηκαν από τους εκάστοτε κυβερνόντες, σε συνεργασία με διάφορους οίκους, μία σειρά από μελέτες με σκοπό να διαπιστωθεί το κόστος ενός Γενικού Συστήματος Υγείας, η βιωσιμότητα του και η εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για το πέρασμα σε ένα νέο και καθολικό σύστημα για τους πολίτες του τόπου.

Συγκεκριμένα η πρώτη μελέτη πραγματοποιήθηκε το 1966 με την δεύτερη να ακολουθεί το 1972 και την Τρίτη το 1977. Το 1980 πραγματοποιείται νέα έκθεση από τον Dr Detler Zoellner και συντάσσεται σχέδιο κοινωνικής ασφάλισης υγείας από το Υπουργείο Υγείας.  Το 1982, έχουμε εκ νέου εισηγήσεις από το συμβούλιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ενώ το 1988 θα πραγματοποιηθεί η έκτη μελέτη από τον οίκο Llewelyn-Davies Weeks.

Ακολούθως το 1991 θα κληθούν ξανά ξένοι εμπειρογνώμονες για μια νέα προσπάθεια με αποτέλεσμα το 1992 η τότε Κυβέρνηση να έχει στα χέρια της τέσσερις εκθέσεις και το 1994 να καθορίζονται οι βασικές κατευθυντήριες γραμμές ενώ το 1996 γίνεται μία νέα κοστολόγηση του συστήματος.

Χρονιά ορόσημο όμως για την εφαρμογή του Γενικού Συστήματος Υγείας στη χώρα μας υπήρξε το 2001 όταν η βουλή ψήφισε τον νόμο για το Γενικό Σύστημα Υγείας και ιδρύθηκε έτσι τότε ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας.

Στη συνέχεια το 2006 εγκρίνεται το σχέδιο Στρατηγικής με την καθοδήγηση συμβούλων του οίκου McKinsey & Co και εκπονείται το «όραμα McKinsey & Co για Γενικό Σχέδιο Υγείας στην Κύπρο». Το 2008 έχουμε την εκτίμηση του οίκου Mercer που περιλαμβάνει τον υπολογισμό εσόδων και  εξόδων του ΓεΣΥ και τη δημιουργία πρόβλεψης και εκτίμησης  δαπανών με αποτέλεσμα την τροποποίηση του σχετικού νόμου.

Ακόμη μία χρονιά ορόσημο είναι το 2012 όπου παίρνεται η πολιτική απόφαση προώθησης της εφαρμογής του ΓεΣΥ. Συγκεκριμένα τον Μάρτιο του 2012 και αφού προηγήθηκε μελέτη υπό την καθοδήγηση του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας, ο οργανισμός  υπέβαλε πρόταση για ολοκληρωμένη εφαρμογή του ΓεΣΥ. Στη συνέχεια το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς, το τότε υπουργικό συμβούλιο έλαβε την πολιτική απόφαση για την προώθηση της εφαρμογής του ΓεΣΥ στη βάση ενός συγκεκριμένου οδικού χάρτη.

Η επόμενη καθοριστικότατη πολιτική απόφαση πάρθηκε το καλοκαίρι του 2016 όταν σε σύσκεψη στο προεδρικό μέγαρο λήφθηκε, μέσα σε κλίμα συναντίληψης μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας και των πολιτικών αρχηγών, η απόφαση για το μονοασφαλιστικό ΓεΣΥ.

Επόμενο και καθοριστικό βήμα μέχρι την εφαρμογή του Γενικού Συστήματος Υγείας τον Ιούνιο του 2019, αποτέλεσε η ψήφιση από την βουλή των πρώτων νομοσχεδίων αναφορικά με το ΓεΣΥ τον Ιούνιο του 2017. Τα νομοσχέδια αυτά αφορούσαν την αυτονόμηση των δημοσίων νοσηλευτηρίων και των κανονισμών για τα εργασιακά και αποτέλεσαν την αρχή για ένα νέο ξεκίνημα στον χώρο της Υγείας. Στο μεσοδιάστημα μέχρι τον Μάρτιο του 2019 που ξεκίνησαν οι εισφορές από τους πολίτες για το ΓεΣΥ, συνεχίστηκαν οι αντιδράσεις τόσο σε πολιτικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο ηγεσίας του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου που όμως δεν ήταν αρκετές για να εμποδίσουν την εφαρμογή του ΓεΣΥ.

Η πρώτη φάση υλοποίησης του ΓεΣΥ προνοούσε την εισαγωγή της εξωνοσοκομειακής φροντίδας υγείας, δηλαδή την παροχή υπηρεσιών φροντίδας υγείας από προσωπικούς και ειδικούς ιατρούς, φαρμακοποιούς και εργαστήρια, η οποία ξεκίνησε επίσημα την 1η Ιουνίου 2019.

Η δεύτερη και τελική φάση εφαρμογής του ΓεΣΥ που μπήκε σε εφαρμογή την 1η Ιουνίου 2020 εν μέσω του πρώτου κύματος της πανδημίας, περιλάμβανε όλες τις υπόλοιπες υπηρεσίες φροντίδας υγείας, δηλαδή την ενδονοσοκομειακή φροντίδα υγείας, τη φροντίδα υγείας από άλλους επαγγελματίες υγείας (κλινικούς διαιτολόγους, εργοθεραπευτές, λογοπαθολόγους, φυσιοθεραπευτές και κλινικούς ψυχολόγους), νοσηλευτές και μαίες, τα Τμήματα Ατυχημάτων & Επειγόντων Περιστατικών, τις υπηρεσίες ασθενοφόρων, τους οδοντιάτρους, την ανακουφιστική φροντίδα υγείας και την ιατρική αποκατάσταση.

Οι θέσεις των Ασφαλιστικών Εταιρειών πριν και μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ

Καθ’ όλη την πορεία μέχρι την πλήρη εφαρμογή του ΓεΣΥ, ο Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου (ΣΑΕΚ) παρακολουθούσε στενά τις εξελίξεις ως ο μεγαλύτερος αγοραστής υπηρεσιών υγείας με πείρα και τεχνογνωσία για το αντικείμενο.

Ο σύνδεσμος των Ασφαλιστικών Εταιρειών τασσόταν από την αρχή υπέρ ενός εθνικού σχεδίου υγείας που θα επιφέρει ουσιαστική βελτίωση στην ποιότητα της ιατρικής περίθαλψης, μέσα από κατάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις ενώ τοποθετείτο συχνά μέσω ανακοινώσεων εκφράζοντας κατά καιρούς τους προβληματισμούς του αναφορικά με τις συζητήσεις λάμβαναν χώρα σχετικά με το ΓεΣΥ.

Διαχρονική θέση του συνδέσμου ήταν η ανάγκη δημιουργίας περιβάλλοντος που θα επιτρέπει την συνύπαρξη των ιδιωτικών και δημοσίων σχεδίων υγείας. Οι ασφαλιστικές εταιρείες επιθυμούσαν την εφαρμογή ενός πολυασφαλιστικού ΓεΣΥ με πέραν του ενός παροχέα με τους ασφαλισμένους να έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν ασφαλιστικό φορέα, δημόσιο ή ιδιωτικό.

Ενδεικτικό της διάστασης απόψεων που υπήρχε μεταξύ συνδέσμου και πολιτείας είναι ανακοίνωση του ΣΑΕΚ τον Μάρτιο του 2017 όπου μεταξύ άλλων ανέφερε ότι «Σήμερα υπάρχουν στο τραπέζι του διαλόγου δύο προτάσεις: Η μία, της επιχειρηματικής κοινότητας, είναι εφικτή και λειτουργική. Η άλλη, των πολιτικών, είναι πρακτικά ανεφάρμοστη και οικονομικά αδιέξοδη». Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, με το σχέδιο που είχε προτείνει τότε ο ΣΑΕΚ οι ασφαλιστικές εταιρείες θα ήταν υποχρεωμένες να παρέχουν αναβαθμισμένες υπηρεσίες υγείας σε κάθε πολίτη, χωρίς εξαιρέσεις, για κάθε πρόβλημα υγείας, όπως ακριβώς ορίζει η πολιτεία.

Παρόλη την έντονη άποψη για εφαρμογή ενός πολυασφαλιστικού ΓεΣΥ, μετά την οριστική απόφαση για εφαρμογή του μονοασφαλιστικού ΓεΣΥ, ο σύνδεσμος ανασυντάχθηκε επικεντρώνοντας τις προσπάθειες του στην σωστή ενημέρωση του κοινού για την αξία της Ιδιωτικής Ασφάλισης και τους λόγους που δεν θα πρέπει να διακόψουν το συμβόλαιο τους παρόλη την εφαρμογή του ΓεΣΥ. Ως ένα μέτρο τότε κατά τους πρώτους μήνες εφαρμογής του ΓεΣΥ ο σύνδεσμος δημιούργησε την ιστοσελίδα http://www.kratatosymvolaio.com.cy/ θέλοντας να απαντήσει σε καίριες ερωτήσεις που είχαν τότε οι πολίτες.

Από την πλευρά τους οι εταιρείες προχώρησαν σε ενέργειες τόσο για την ποιοτική αναβάθμιση των υπηρεσιών που προσφέρουν στους ασφαλισμένους αλλά και προσαρμογή των συμβολαίων τους στα δεδομένα που η εφαρμογή του Γενικού Συστήματος Υγείας δημιούργησε.

Σήμερα, σύμφωνα με όσα λέει στο Cyprus Insurance News ο Γενικός Διευθυντής του συνδέσμου, κ. Ανδρέας Αθανασιάδης, εκείνο που περιμένει ο ΣΑΕΚ από την πολιτεία είναι να καθορίσει ξεκάθαρα και με σαφήνεια τους όρους και τον τρόπο που θα λειτουργεί το Γενικό Σύστημα Υγείας έτσι ώστε η ασφαλιστική βιομηχανία να αναλάβει τον ρόλο που απαιτείται και χρειάζεται να έχει, κλείνοντας τα κενά και αποφασίζοντας ποιες θα είναι οι υπηρεσίες που θα προσφέρει και σε ποιο κόστος δίνοντας έτσι τη δική της πρόταση στους πολίτες στον τομέα της υγείας.

Επίσης τονίζει την ανάγκη για να υπάρχουν αυστηρότατοι έλεγχοι για να δουλεύει το σύστημα με ένα καθαρό ανταγωνιστικό τρόπο τόσο μεταξύ όσων είναι μέσα στο ΓεΣΥ όσο και με τον Ιδιωτικό τομέα.

Με πληροφορίες από gesy.org.cy, Sigmalive Timeline και Offsite.