EIOPA: Πώς το χρηματοπιστωτικό τοπίο επηρέασε τις ασφαλιστικές εταιρείες τον Ιούνιο

Ακολουθήστε μας στο Linkedin και συνδεθείτε με άλλους επαγγελματίες του κλάδου

Στην έκθεση που δημοσίευσε η EIOPA με τίτλο: Έκθεση για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα του Ιουνίου 2024, προσφέρει μια αποτίμηση των βασικών εξελίξεων και κινδύνων στους τομείς των ασφαλίσεων και των επαγγελματικών συντάξεων στην Ευρώπη.

Προκλητικό μακροοικονομικό υπόβαθρο

Οι ασφαλιστικές και τα ταμεία επαγγελματικών συντάξεων κινούνται σε ένα μακροοικονομικό περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από υψηλές γεωπολιτικές εντάσεις, μια σειρά εκλογικών αναμετρήσεων σε μεγάλες οικονομίες, αβεβαιότητες σχετικά με τις οικονομικές προοπτικές και φθίνουσα υποστήριξη για την παγκοσμιοποίηση και τη διεθνή συνεργασία.

Τους τελευταίους μήνες του 2023, η οικονομική δραστηριότητα σταμάτησε λόγω των αυστηρών χρηματοπιστωτικών συνθηκών και της επιφυλακτικότητας των καταναλωτών. Η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να παραμείνει υποτονική το 2024. Τα επιτόκια στη ζώνη του ευρώ υποχώρησαν, καθώς ο πληθωρισμός υποχώρησε κοντά στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2% της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αλλά η μεταβλητότητα ως προς αυτό κυριαρχεί στη συζήτηση.

Οι χρηματοοικονομικές θέσεις παραμένουν ισχυρές

Οι τομείς των ασφαλίσεων και των επαγγελματικών συντάξεων στην Ευρώπη παρέμειναν συνολικά ισχυροί, παρά τις εκτεταμένες προκλήσεις. Ο ασφαλιστικός τομέας είναι σταθερά κεφαλαιοποιημένος. Οι διάμεσοι δείκτες SCR για τις ασφαλιστικές εταιρείες ζωής και τις σύνθετες επιχειρήσεις έχουν βελτιωθεί καθ’ όλη τη διάρκεια της μετάβασης από τα χαμηλά στα υψηλότερα επιτόκια, όπως και τα επίπεδα κερδοφορίας. Τα ακαθάριστα εγγεγραμμένα ασφάλιστρα στον τομέα των ασφαλίσεων κατά ζημιών συνέχισαν να αυξάνονται, ενώ στον τομέα των ασφαλίσεων ζωής σημειώθηκε πιο συγκρατημένη αύξηση.

Ο δείκτης ρευστότητας των ασφαλιστικών παρέμεινε σταθερός τα τελευταία χρόνια, αν και υπάρχει σημαντική διαφοροποίηση μεταξύ των χωρών. Τα ποσοστά απωλειών στον κλάδο ζωής είναι αρκετά σταθερά, αν και υπάρχουν κάποια σημάδια ευπάθειας.

Σε επιφυλακή για τους αναδυόμενους κινδύνους

Σε απάντηση στο περιβάλλον μηδενικών επιτοκίων της προηγούμενης δεκαετίας, οι θεσμικοί επενδυτές, συμπεριλαμβανομένων των ασφαλιστικών και των συνταξιοδοτικών ταμείων, αναζήτησαν αποδόσεις στα λεγόμενα “εναλλακτικά περιουσιακά στοιχεία”. Τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία τείνουν να είναι πιο μη ρευστοποιήσιμα και συχνά πιο πολύπλοκα ως προς τη δομή και την προσέγγιση της αποτίμησής τους από ό,τι οι συμβατικές κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων.

Η έκθεση της EIOPA για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα δείχνει ότι οι ευρωπαϊκές ασφαλιστικές εταιρείες επενδύουν μεγάλο μέρος του χαρτοφυλακίου τους σε ευρωπαϊκά περιουσιακά στοιχεία. Το 87% των επενδύσεων τους σε κρατικά ομόλογα, το 80% των μετοχών τους και το 75% των επενδύσεων τους σε εταιρικά ομόλογα κατευθύνονται σε ευρωπαϊκά κράτη και εταιρείες. Το συνολικό χαρτοφυλάκιο είναι σε μεγάλο βαθμό στραμμένο προς περιουσιακά στοιχεία σταθερού εισοδήματος, όπως κρατικά και εταιρικά ομόλογα, ωστόσο, ένα σημαντικό μέρος (16%) των επενδύσεών τους είναι σε εναλλακτικά περιουσιακά στοιχεία, με τις επενδύσεις σε ακίνητα και τις επενδύσεις που σχετίζονται με το ιδιωτικό χρέος να αποτελούν τα μεγαλύτερα ανοίγματα. Οι ασφαλιστικές διαθέτουν το 5,7% των επενδύσεών τους σε ακίνητα μέσω επενδυτικών κεφαλαίων, υποθηκών και ακινήτων. Το ιδιωτικό χρέος αποτελεί το 2,6% των συνολικών επενδύσεών τους, ενώ το 1,9% κατανέμεται σε ιδιωτικά μετοχικά κεφάλαια.

Οι σημαντικές κατανομές σε εναλλακτικά περιουσιακά στοιχεία που είναι συχνά μη ρευστοποιήσιμα, δύσκολα αποτιμώμενα και των οποίων η αποτίμηση είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στα επιτόκια έχουν εγείρει ανησυχίες για την εποπτεία και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Ως αποτέλεσμα, οι εποπτικές αρχές παρακολουθούν στενά τους κινδύνους που συνδέονται με τις επενδύσεις αυτές.

Πέρα από τους μακροοικονομικούς κινδύνους και τους κινδύνους της αγοράς, οι ασφαλιστικές και τα συνταξιοδοτικά ταμεία αντιμετωπίζουν επίσης κινδύνους που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, καθώς και κινδύνους που συνδέονται με την ψηφιοποίηση και την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο.

Το 2023 σηματοδότησε ένα ακόμη έτος υψηλών ζημιών από φυσικές καταστροφές. Τα προκαλούμενα από την κλιματική αλλαγή ακραία καιρικά φαινόμενα προκάλεσαν οικονομικές απώλειες ύψους περίπου 240 δισεκατομμυρίων ευρώ παγκοσμίως, με τις ασφαλιστικές να καλύπτουν περίπου 86-98 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι ασφαλισμένες απώλειες από έντονες βροχοπτώσεις και χαλάζι τα τελευταία δύο χρόνια σημείωσαν νέα ρεκόρ στην Ιταλία και τη Γαλλία, ακόμη και όταν η ασφάλιση κάλυψε μόνο το 10% περίπου των ζημιών. Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για περισσότερη δράση ώστε να καλυφθούν τα κενά προστασίας και να επανεξετάζονται συνεχώς οι εκτιμήσεις κινδύνου, τα μοντέλα και τα δεδομένα των ασφαλιστών.

Οι εποπτικές αρχές σε όλη την Ευρώπη ανησυχούν επίσης όλο και περισσότερο για τους κινδύνους που σχετίζονται με την ψηφιοποίηση. Ενώ αυτή η κατηγορία κινδύνου βρίσκεται επί του παρόντος σε μέτριο επίπεδο, οι μελλοντικές εκτιμήσεις δείχνουν αύξηση, με τις αδυναμίες της κυβερνοασφάλειας και τις υβριδικές γεωπολιτικές συγκρούσεις να αποτελούν τις κύριες ανησυχίες. Νομοθετικές πρωτοβουλίες, όπως η ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα (DORA), η πράξη για την τεχνητή νοημοσύνη και το ευρωπαϊκό ενιαίο σημείο πρόσβασης (ESAP), αποσκοπούν στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των χρηματοπιστωτικών τομέων στις ψηφιακές απειλές. Οι μηχανισμοί μεταφοράς κινδύνου αναμένεται επίσης να διαδραματίσουν βασικό ρόλο στην ανάπτυξη της αγοράς ασφάλισης στον κυβερνοχώρο. Το 2022, οι πρωτασφαλιστές επανακατέβαλαν περισσότερα από τα μισά ασφάλιστρα κυβερνοασφαλίσεων σε αντασφαλιστές, ενώ το 2023 θα εκδοθούν για πρώτη φορά ομόλογα καταστροφών στον κυβερνοχώρο.

Η Petra Hielkema, πρόεδρος της EIOPA, δήλωσε: “Η EIOPA έχει την ευθύνη για την ασφάλιση: “Σε μια εποχή αυξανόμενων αβεβαιοτήτων και αυξανόμενου σκεπτικισμού σχετικά με το μέλλον της διεθνούς συνεργασίας, η EIOPA παραμένει σταθερή στην αποστολή της να προάγει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα στις ασφαλιστικές και συνταξιοδοτικές αγορές της Ευρώπης. Οι κλάδοι μας έχουν επιδείξει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα και έχουν αποδείξει τη δύναμή τους απέναντι σε διάφορες, ταχέως εξελισσόμενες προκλήσεις. Ωστόσο, δεν έχουμε την πολυτέλεια να εφησυχάζουμε στο μέλλον. Πρέπει να παραμείνουμε σε εγρήγορση όσον αφορά τους αναδυόμενους κινδύνους και να βρούμε απαντήσεις σε αυτούς που θα ενισχύσουν περαιτέρω τον κλάδο μας, θα ωφελήσουν τους πολίτες και θα συμβάλουν σε έναν ασφαλέστερο και πιο βιώσιμο κόσμο.”