Έκθεση βιωσιμότητας: Διδάγματα, προκλήσεις και προοπτικές
Ακολουθήστε μας στο Linkedin και συνδεθείτε με άλλους επαγγελματίες του κλάδου
Γράφει ο Philippe Angelis Manager, corporate reporting & sustainable finance., Insurance Europe
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) συνεχίζει το πολύ φιλόδοξο σχέδιό της να χρησιμοποιήσει μια σειρά πρωτοβουλιών βιωσιμότητας για να οδηγήσει εταιρείες και πολίτες να αλλάξουν τη συμπεριφορά και τις επενδύσεις τους με τρόπους που υποστηρίζουν τους στόχους της Συμφωνίας των Παρισίων και τους ευρύτερους στόχους βιωσιμότητας. Για τις ασφαλιστικές, οι πρωτοβουλίες με τη μεγαλύτερη άμεση σημασία περιλαμβάνουν τον Κανονισμό Ταξινομίας, τον Κανονισμό Γνωστοποιήσεων Βιώσιμης Χρηματοδότησης (SFDR), την Οδηγία για την Αναφορά Εταιρικής Βιωσιμότητας (CSRD) και την Οδηγία για την Εταιρική Δέουσα Επιμέλεια Βιωσιμότητας (CSDDD).
Η ασφαλιστική βιομηχανία έχει επισημάνει τη σημασία της διαθεσιμότητας και της αποδοτικής πρόσβασης σε δεδομένα υψηλής ποιότητας και συνέπειας σχετικά με τη βιωσιμότητα, για να μπορέσει να αναπτύξει και να υλοποιήσει τα δικά της σχέδια μετάβασης και βιωσιμότητας. Ο κλάδος έχει λοιπόν υποστηρίξει πολύ τους στόχους της ΕΕ.
Ωστόσο, έχει επίσης τονίσει έντονα την ανάγκη ανάπτυξης των σωστών συνόλων δεδομένων και βασικών δεικτών απόδοσης (KPIs) και να ληφθεί υπόψη το λειτουργικό βάρος και το κόστος υλοποίησης. Αυτό δεν είναι εύκολο έργο, καθώς η βιωσιμότητα είναι ένα νέο πεδίο και η διαθέσιμη εμπειρογνωμοσύνη και οι πόροι είναι περιορισμένοι για να αναπτύξουν τα σωστά μέτρα, πόσο μάλλον να τα υλοποιήσουν.
Η Insurance Europe έχει επίσης καλέσει για μια φάση προσέγγισης, ώστε να δοθεί χρόνος για την ανάπτυξη των κατάλληλων απαιτήσεων και να διατηρηθεί η υλοποίηση διαχειρίσιμη. Αυτό είναι επίσης απαραίτητο για να αντληθούν διδάγματα από την αρχική εφαρμογή πριν εισαχθούν περαιτέρω αλλαγές.
Οι εταιρείες αντιμετωπίζουν πολλές προκλήσεις στη διαδικασία υλοποίησης που είναι ήδη σε εξέλιξη για πολλές από τις πρωτοβουλίες. Αυτό είναι αναμενόμενο δεδομένου του νέου χαρακτήρα, της φιλοδοξίας και του πολύ σημαντικού κόστους και φόρτου εργασίας που εμπλέκονται.
Ήδη εμφανίζονται ζητήματα σχετικά με την ποιότητα των δεδομένων, τις επικαλύψεις στις απαιτήσεις αναφοράς και ανησυχίες ότι ορισμένα δεδομένα και KPIs θα χρειαστεί να βελτιωθούν ή να βελτιστοποιηθούν.
Υπάρχει επίσης γενική αναγνώριση ότι οι χρήστες πρέπει να είναι προσεκτικοί ως προς το πώς χρησιμοποιούν τις αρχικές πληροφορίες που παράγονται. Ωστόσο, υπάρχει επίσης η άποψη από την ασφαλιστική βιομηχανία ότι χρειάζεται μια περίοδος σταθερότητας πριν προστεθούν αλλαγές ή νέα στοιχεία, για να δοθεί χρόνος για την υλοποίηση των τρεχόντων μέτρων και την αξιολόγηση του τι λειτουργεί και τι όχι.
Κανονισμός Ταξινομίας
Οι Ευρωπαίοι (αντ)ασφαλιστές έχουν υποστηρίξει τον στόχο του Κανονισμού Ταξινομίας (ΕΕ Ταξινομία) να δημιουργήσει ένα κοινό σύστημα ταξινόμησης για τις βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες. Μια κατάλληλη ταξινομία έχει τη δυνατότητα να διαδραματίσει βασικό ρόλο στο πλαίσιο βιώσιμης χρηματοδότησης της ΕΕ για την κατεύθυνση των επενδύσεων προς βιώσιμα έργα και δραστηριότητες.
Οι ασφαλιστικές, οι οποίες είναι οι μεγαλύτεροι θεσμικοί επενδυτές στην Ευρώπη, και άλλοι επενδυτές μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν την αναφορά ταξινομίας από τις εταιρείες στις οποίες επενδύουν για να κατευθύνουν τις επενδύσεις στις οικονομικές δραστηριότητες που είναι πιο απαραίτητες για τη μετάβαση, σύμφωνα με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Φέτος, οι ασφαλιστικές αποκαλύπτουν για πρώτη φορά τους δικούς τους συγκεκριμένους KPIs – έναν KPI Ασφαλίσεων που έχει ως στόχο να παρέχει πληροφορίες σχετικά με το βαθμό ευθυγράμμισης της δραστηριότητας ασφάλισης με την Ταξινομία της ΕΕ και έναν KPI Επενδύσεων που έχει ως στόχο να παρέχει πληροφορίες για την ευθυγράμμιση των επενδύσεών τους με την Ταξινομία ΕΕ. Η ιδέα είναι ότι καθώς οι ασφαλιστικές αναλαμβάνουν δράσεις για να ευθυγραμμιστούν περισσότερο με την ταξινομία, οι KPIs τους θα αυξηθούν.
Οι ασφαλιστικές είναι ακόμη στη διαδικασία διερεύνησης του πώς να αξιοποιήσουν καλύτερα την αναφορά ταξινομίας για να καθοδηγήσουν τις δικές τους επενδυτικές αποφάσεις. Ωστόσο, φαίνεται να υπάρχει κάποια απογοήτευση ότι το αποτέλεσμα της ΕΕ Ταξινομίας δεν παρέχει την αναμενόμενη βοήθεια και ένας λόγος που αναφέρεται είναι η ανάγκη να ενσωματωθεί καλύτερα η χρηματοδότηση μετάβασης στην ταξινομία.
Όσον αφορά τους KPIs που αναφέρουν οι ασφαλιστικές, υπάρχουν αρκετές ανησυχίες:
Η βιομηχανία ήταν απογοητευμένη που η ΕΕ δημοσίευσε 70 σελίδες συχνών ερωτήσεων (FAQs) λίγες ημέρες πριν πρέπει να αναφερθούν οι KPIs. Ήταν πολύ αργά δεδομένου ότι όλα τα IT και άλλες διαδικασίες έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί πολύ νωρίτερα. Επιπλέον, οι FAQs περιλάμβαναν βασικές οδηγίες και νέες απαιτήσεις που ξεπερνούσαν αυτά που περιλαμβάνονταν στο νομικό κείμενο και φαινόταν να συγκρούονται με άλλη νομοθεσία της ΕΕ.
Υπάρχουν επίσης ανησυχίες σχετικά με το σχεδιασμό του KPI Ασφαλίσεων. Ακόμα και αν ο ασφαλιστής πληρούσε τις απαιτήσεις των κριτηρίων ταξινομίας, ο KPI θα ήταν, το πολύ, 3 έως 5%. Εάν μια ασφαλιστική προσέφερε ακόμη μεγαλύτερες εκπτώσεις για να ενθαρρύνει τους πελάτες να λάβουν δράσεις προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή – κάτι που είναι βασικός στόχος της ταξινομίας για τις ασφαλιστικές δραστηριότητες – ο KPI Ασφαλίσεων αυτής της ασφαλιστικής θα μειωνόταν αντί να αυξάνεται.
Υπάρχουν επίσης ανησυχίες σχετικά με τον KPI Επενδύσεων, επειδή, σύμφωνα με την εκτίμηση της EIOPA, ο κανονισμός ταξινομίας καλύπτει αυτή τη στιγμή μόνο περίπου 15,5% των επενδύσεων των ασφαλιστικών. Επομένως, ο KPI Επενδύσεων θα τείνει επίσης να έχει πολύ χαμηλή αναφερθείσα ευθυγράμμιση με την ταξινομία για τον ασφαλιστή.
Η ΕΕ Ταξινομία πρέπει να θεωρείται ως έργο σε εξέλιξη, και θα είναι σημαντικό να αξιολογηθεί πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν καλύτερα οι διάφορες ανησυχίες που εγείρονται.
Κανονισμός Γνωστοποιήσεων Βιώσιμης Χρηματοδότησης (SFDR)
Ο SFDR, που εφαρμόστηκε το 2021, είναι το πρώτο βασικό κομμάτι του πλαισίου αναφοράς βιωσιμότητας και οι Ευρωπαϊκές ασφαλιστικές έχουν επενδύσει σημαντικούς πόρους και προσπάθειες στην υλοποίησή του. Ο SFDR απαιτεί από τις εταιρείες χρηματοοικονομικών υπηρεσιών να αναφέρουν πληροφορίες βιωσιμότητας σε επίπεδο προϊόντος, καθώς και σε επίπεδο οντότητας. Ο στόχος είναι να βοηθηθούν οι πελάτες που θέλουν να αγοράσουν προϊόντα με στόχους σχετικούς με τη βιωσιμότητα να αποκτήσουν τις πληροφορίες που χρειάζονται για τα προϊόντα και τις εταιρείες που τα παρέχουν.
Ήδη από τον Δεκέμβριο του 2022, η Επίτροπος McGuinness επιβεβαίωσε ότι η ΕΕ θα ξεκινήσει μια συνολική αξιολόγηση της υλοποίησης του SFDR, αναγνωρίζοντας ότι “μπορεί να χρειαστεί να κάνουμε κάποιες προσαρμογές – είτε επειδή ορισμένα μέτρα δεν λειτουργούν πλήρως όπως προοριζόταν είτε απλώς για να παρακολουθούμε μια ζωντανή και εξελισσόμενη αγορά”.
Μια θεμελιώδης αναθεώρηση του SFDR, συμπεριλαμβανομένου του αν θα πρέπει να μετατραπεί σε σύστημα σήμανσης προϊόντων ή να παραμείνει, αλλά να βελτιωθεί, ως εργαλείο διαφάνειας, αναμένεται να ξεκινήσει υπό τη νέα ΕΕ. Στο μεταξύ, η ΕΕ έχει ήδη ζητήσει από τις Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές (ESAs) να αναθεωρήσουν άλλες λεπτομέρειες όπως τα πρότυπα αναφοράς και οι ESAs έκαναν μια σειρά συστάσεων για αλλαγές τον Δεκέμβριο του 2023.
Η Insurance Europe συμφωνεί ότι απαιτούνται βελτιώσεις και πιθανόν πιο σημαντικές αλλαγές, αλλά, μαζί με άλλες ενώσεις χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, ζήτησε από την ΕΕ να αποφύγει την εφαρμογή πολλαπλών αλλαγών στο πλαίσιο του SFDR. Η υιοθέτηση των αλλαγών που προτάθηκαν από τις ESAs και στη συνέχεια ένα άλλο σύνολο αλλαγών ένα ή δύο χρόνια αργότερα πιθανότατα θα αυξήσει τη σύγχυση για τους πελάτες, υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη τους στα προϊόντα που επικεντρώνονται στη βιωσιμότητα. Θα δημιουργήσει επίσης σημαντικό κόστος από το γεγονός ότι η βιομηχανία θα πρέπει να τρέξει δύο έργα υλοποίησης, εκπαίδευσης και IT διαδικασίες. Μια πολύ καλύτερη προσέγγιση είναι να περιμένουμε το αποτέλεσμα της ευρύτερης αναθεώρησης και να υλοποιήσουμε τις κατάλληλες αλλαγές με μία κίνηση.
Οδηγία Αναφοράς Εταιρικής Βιωσιμότητας (CSRD), Ευρωπαϊκά Πρότυπα Αναφοράς Βιωσιμότητας (ESRS) και το Ευρωπαϊκό Σημείο Μοναδικής Πρόσβασης (ESAP)
Οι ασφαλιστικές υποστηρίζουν τους στόχους της CSRD, η οποία θα αποτελέσει σημαντική πηγή δεδομένων περιβαλλοντικής, κοινωνικής και διακυβέρνησης (ESG), απαιτώντας από πάνω από 50.000 μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες να αποκαλύπτουν ένα πολύ σημαντικό σύνολο γνωστοποιήσεων ESG από το 2024. Τα συγκεκριμένα δεδομένα καθορίζονται στα Ευρωπαϊκά Πρότυπα Αναφοράς Βιωσιμότητας (ESRS), τα οποία προτείνονται από την ΕΕ με βάση τις συμβουλές της ανεξάρτητης Ευρωπαϊκής Συμβουλευτικής Ομάδας Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (EFRAG).
Το πρώτο σύνολο προτύπων που ισχύει για όλους τους τομείς εντός του πεδίου εφαρμογής υιοθετήθηκε επίσημα από την ΕΕ τον Ιούλιο του 2023. Περιλαμβάνει περίπου 1.200 δεδομένα που θα υπόκεινται σε εξωτερικό έλεγχο για να εξασφαλιστεί η κατάλληλη ποιότητα. Είναι ενθαρρυντικό ότι η ΕΕ αναγνώρισε την ανάγκη να δοθεί χρόνος στις εταιρείες να υλοποιήσουν τις νέες απαιτήσεις και αποφάσισε να αναβάλει το δεύτερο σύνολο προτύπων συγκεκριμένων τομέων μέχρι τον Ιούνιο του 2026. Η υλοποίηση του πρώτου συνόλου θα είναι ήδη μια τεράστια πρόκληση, θα είναι πολύ δαπανηρή και είναι ζωτικής σημασίας να δοθεί ο χρόνος για να είναι επιτυχής.
Όλα αυτά τα δεδομένα θα είναι διαθέσιμα απευθείας από κάθε εταιρεία, αλλά, για να επιτρέπεται η αποδοτική πρόσβαση στις χιλιάδες εταιρείες, η ΕΕ έχει ξεκινήσει το έργο ESAP. Αυτό θα είναι μια τεράστια βάση δεδομένων που θα περιέχει όλα τα δημόσια αναφερόμενα δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων ESG από την CSRD και πολλών άλλων δημόσιων συνόλων δεδομένων και πληροφοριών χρηματοοικονομικής λογιστικής. Ο κανονισμός ESAP προβλέπει ότι το σημείο πρόσβασης θα είναι λειτουργικό για τουλάχιστον κάποια δεδομένα από τις 10 Ιουλίου 2027 το αργότερο.
Εάν αυτές οι πρωτοβουλίες επιτύχουν τους στόχους τους να παρέχουν έως και 1.200 δεδομένα συνεπή και υψηλής ποιότητας ESG από πάνω από 50.000 εταιρείες, όλα διαθέσιμα δωρεάν ή με χαμηλό κόστος μέσω ενός αποδοτικού ηλεκτρονικού διασύνδεσμου δεδομένων ESAP, αυτό θα είναι ένα απίστευτο επίτευγμα.
Οδηγία για την Εταιρική Δέουσα Επιμέλεια Βιωσιμότητας (CSDDD)
Η πρόσφατα συμφωνημένη CSDDD θα καταστήσει τις μεγάλες εταιρείες υπεύθυνες για τη διασφάλιση ότι οι εταιρείες με τις οποίες συναλλάσσονται κατά μήκος των αλυσίδων αξίας τους δεν διαπράττουν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και περιβάλλοντος. Θα ισχύει για εταιρείες με πάνω από 1.000 υπαλλήλους και κύκλο εργασιών άνω των 450 εκατομμυρίων ευρώ και για franchises με κύκλο εργασιών άνω των 80 εκατομμυρίων ευρώ, εάν τουλάχιστον 22,5 εκατομμύρια προήλθαν από δικαιώματα.
Ορίζει υποχρεώσεις σχετικά με τις πραγματικές και πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα για την αλυσίδα δραστηριοτήτων τους, η οποία καλύπτει τους επιχειρηματικούς συνεργάτες της ανωδικής αλυσίδας και τις κατηφορικές δραστηριότητες εν μέρει, όπως η διανομή ή η ανακύκλωση. Για τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της ασφαλιστικής βιομηχανίας, η οδηγία θα ισχύει για τις δικές τους δραστηριότητες και τις ανωδικές δραστηριότητες, αλλά όχι για την κατηφορική αλυσίδα αξίας τους. Έχει συμπεριληφθεί μια ρήτρα αναθεώρησης για να αξιολογηθεί η συμπερίληψη των κατηφορικών αλυσίδων αξίας για τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες σε μεταγενέστερο στάδιο.
Ένα άλλο βασικό στοιχείο της CSDDD είναι να απαιτεί από τις εταιρείες να υιοθετούν και να εφαρμόζουν σχέδια κλιματικής μετάβασης που είναι σύμφωνα με τους στόχους της Συμφωνίας των Παρισίων να διατηρήσουν την παγκόσμια υπερθέρμανση κάτω από τους 2°C και ιδανικά κάτω από τους 1,5°C.
Η Insurance Europe χαιρετίζει τη νέα οδηγία, ιδίως την υποχρέωση διατομεακής υιοθέτησης σχεδίων μετάβασης. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την κοινωνία να μεταβεί σε μια αποανθρακοποιημένη οικονομία, αλλά και για να ενθαρρύνει την ανάπτυξη μεταβατικών περιουσιακών στοιχείων. Όσον αφορά την κατηφορική αλυσίδα αξίας των ασφαλιστών, η πολυπλοκότητα που φέρνει η φύση των ασφαλιστικών δραστηριοτήτων, όπου ο δικαιούχος του συμβολαίου είναι συχνά διαφορετικός από τον ασφαλιστικό πελάτη (π.χ. εταιρικά συνταξιοδοτικά προγράμματα) ή όπου παρέχονται υποχρεωτικά ασφαλιστικά προϊόντα για την εκπλήρωση ενός κοινωνικού ρόλου, καθιστά την ένταξή της πολύ δύσκολη και περίπλοκη στην πράξη. Η τελική συμφωνία για την CSDDD αντικατοπτρίζει αυτές τις προκλήσεις.
Προοπτικές
Όσον αφορά τους κανόνες που έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή, η προσοχή πρέπει να στραφεί στην υλοποίηση των κανόνων και στην αξιολόγηση του αν λειτουργούν όπως προβλέπεται πριν προταθούν νέοι κανόνες. Σε αυτό το πλαίσιο, χρειάζεται μια ολιστική αξιολόγηση της αλληλεπίδρασης των διαφορετικών δομικών στοιχείων του πλαισίου βιώσιμης χρηματοδότησης και η αξιολόγηση των πιθανών επικαλύψεων, διπλών ή αντιφατικών απαιτήσεων. Αυτό είναι επίσης αναγκαίο για τη βελτίωση της χρηστικότητας των νέων εργαλείων (π.χ. το EU Taxonomy) λαμβάνοντας υπόψη τα σχόλια από τους ενδιαφερόμενους κατά τις πρώτες προσπάθειες υλοποίησης και τα ζητήματα που εντοπίστηκαν.
Όσον αφορά τις πιθανές νέες απαιτήσεις που πρόκειται να αναπτυχθούν, αυτές θα πρέπει να διατηρηθούν στο ελάχιστο, σε συμφωνία με τη γενική φιλοδοξία της ΕΕ να απλοποιήσει τις υποχρεώσεις αναφοράς για τις επιχειρήσεις της ΕΕ. Η προσοχή πρέπει να δοθεί στις βασικές υποχρεώσεις και αναφορές που θα έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο, όπου τα οφέλη υπερβαίνουν σαφώς τα κόστη και στην εξασφάλιση ότι υπάρχει μια φάση ανάπτυξης και υλοποίησης οποιωνδήποτε νέων κανόνων.
