Επενδύσεις Λιανικής: Διασφαλίζοντας προϊόντα που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των καταναλωτών
Ακολουθήστε μας στο Linkedin και συνδεθείτε με άλλους επαγγελματίες του κλάδου
Του Pablo Pernía Martin: Vice-chair, Conduct of Business Committee, Insurance Europe and Director of the Legal Department, VIDACAIXA, Spain
Η κάλυψη κινδύνων είναι μια σύνθετη λειτουργία της οποίας απώτερος στόχος είναι η προστασία του πελάτη. Η παροχή βέλτιστης σχέσης ποιότητας-τιμής αποτελεί προτεραιότητα για τον ασφαλιστικό κλάδο.
Οι ασφαλιστικές εταιρείες προσπαθούν συνεχώς να αναπτύσσουν προϊόντα που ανταποκρίνονται καλύτερα στις προσδοκίες και τις εξελισσόμενες ανάγκες των καταναλωτών, καθώς και στις μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς. Η ικανοποίηση του καταναλωτή είναι απαραίτητη για την επιτυχία κάθε Ασφαλιστικής Εταιρείας και απαραίτητη προϋπόθεση για να παραμείνει μπροστά σε μια ανταγωνιστική αγορά.
Η αξία για τα χρήματα δεν είναι απλώς μια λέξη της μόδας. Στην Ευρώπη, υπάρχει ήδη ένα ολοκληρωμένο εποπτικό πλαίσιο το οποίο επιτυγχάνει ήδη υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών, βοηθώντας παράλληλα τις αρχές να εντοπίζουν τις ακραίες περιπτώσεις και να αναλαμβάνουν δράση όπου χρειάζεται.
Ο μακρύς κατάλογος περιλαμβάνει την οδηγία της ΕΕ για τη διανομή ασφαλιστικών προϊόντων (IDD) και τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό για την εποπτεία και τη διακυβέρνηση των προϊόντων (POG). Αυτές συμπληρώθηκαν από την εποπτική δήλωση της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA) τον Νοέμβριο του 2021 και τη λεπτομερή μεθοδολογία της EIOPA για την αξιολόγηση της σχέσης ποιότητας-τιμής στην αγορά των συνδεδεμένων με μονάδες (unit-linked) τον Οκτώβριο του 2022.
Και δεν σταματά εκεί. Οι εθνικές αρμόδιες αρχές βρίσκονται στη διαδικασία αξιολόγησης του τρόπου με τον οποίο μπορούν να αξιοποιήσουν την καθοδήγηση της EIOPA, ενώ ορισμένες δοκιμάζουν ήδη νέες προσεγγίσεις για την αξία για τα χρήματα που αντικατοπτρίζουν καλύτερα την πραγματικότητα της αγοράς τους.
Πέραν αυτού, η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη στρατηγική επενδύσεων λιανικής (RIS) πρότεινε πρόσθετους κανόνες σχετικά με τη σχέση ποιότητας-τιμής, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ενός πανευρωπαϊκού δείκτη αναφοράς με βάση κριτήρια κόστους και επιδόσεων. Παράλληλα, η EIOPA ξεκίνησε πρόσφατα διαβούλευση για να συγκεντρώσει τις απόψεις των ενδιαφερομένων μερών σχετικά με τον τρόπο ανάπτυξης δεικτών αναφοράς για την αξία του χρήματος.
Η ανάγκη για μια ολιστική προσέγγιση
Δυστυχώς, τόσο οι προτάσεις της Επιτροπής όσο και της EIOPA δίνουν υπερβολική έμφαση στο κόστος και όχι αρκετή στα ποιοτικά στοιχεία που συμβάλλουν στην προσφορά ποιότητας και ποικιλομορφίας στους καταναλωτές, όπως η βιομετρική κάλυψη και η ύπαρξη οικονομικής εγγύησης.
Επιπλέον, δεν λαμβάνουν υπόψη την ποιότητα και τα οφέλη που προσφέρουν τα επενδυτικά προϊόντα με βάση την ασφάλιση (IBIP), τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την κάλυψη των αναγκών των καταναλωτών και για την απόφαση αγοράς τους. Στην πράξη, μια στενή προσέγγιση της σχέσης ποιότητας-τιμής που βασίζεται αποκλειστικά στο κόστος δεν μπορεί να λειτουργήσει για τις ασφάλειες, καθώς τα IBIP βασίζονται τόσο σε ποσοτικές όσο και σε ποιοτικές πτυχές – και αυτό τα καθιστά διαφορετικά από άλλα είδη επενδυτικών προϊόντων.
Όσον αφορά τα IBIPs, το φθηνότερο δεν είναι πάντα καλύτερο. Και είναι λάθος να υποθέτουμε ότι τα φθηνότερα, χαμηλότερης ποιότητας IBIP θα ανταποκρίνονται πάντα στις ανάγκες και τους στόχους των καταναλωτών και θα τους παρέχουν αξία για τα χρήματά τους. Για να το θέσουμε σε προοπτική, ένα unit-linked προϊόν με περιορισμένη βιομετρική κάλυψη μπορεί να είναι φθηνότερο από ένα προϊόν που έχει σημαντική βιομετρική κάλυψη, αλλά και τα δύο προϊόντα εξυπηρετούν διαφορετικούς σκοπούς και ικανοποιούν διαφορετικές ανάγκες των πελατών.
Δείκτες αναφοράς μόνο ως εποπτικά εργαλεία
Ένας άλλος μεγάλος κίνδυνος έγκειται στην προσέγγιση των υπεύθυνων χάραξης πολιτικής όσον αφορά τους δείκτες αναφοράς για την αξία του χρήματος. Είναι πολύ καλό οι εποπτικές αρχές να επιθυμούν να εντοπίζουν προϊόντα που δεν παρέχουν επαρκή σχέση ποιότητας-τιμής και, για το σκοπό αυτό, να αναπτύσσουν εργαλεία για την παρακολούθηση της αγοράς και της εφαρμογής της POG. Η προστασία των καταναλωτών είναι σημαντική και εξίσου σημαντική είναι η διατήρηση των επιλογών των καταναλωτών, της ποικιλομορφίας των προϊόντων και της καινοτομίας.
Επομένως, είναι ζωτικής σημασίας τα όποια νέα εργαλεία να παραμείνουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα της εποπτείας, ώστε να αποφευχθούν τυχόν αρνητικές συνέπειες στην αγορά. Οι ασφαλιστές δεν θα πρέπει να αναγκαστούν να συγκρίνουν τα προϊόντα τους με οποιαδήποτε πιθανά σημεία αναφοράς. Αυτό που έχει σημασία είναι το προϊόν να παραμένει σύμφωνο με τις απαιτήσεις και τις ανάγκες της αγοράς-στόχου των κατασκευαστών, ανεξάρτητα από τη θέση του έναντι των σημείων αναφοράς. Πρέπει να διατηρηθεί η ελευθερία και η ευελιξία των ασφαλιστών στον σχεδιασμό των προϊόντων.
Σε μια διαφορετική σημείωση, τα εργαλεία αυτά δεν πρέπει να οδηγούν σε περισσότερη συλλογή δεδομένων ούτε σε πρόσθετη επιβάρυνση των ασφαλιστών. Οι ασφαλιστές συνεχίζουν να εξηγούν ότι υπάρχει ήδη ένα ευρύ φάσμα διαθέσιμων δεδομένων με βάση τα βασικά έγγραφα πληροφοριών PRIIPs, τα οποία σύντομα θα είναι ακόμη πιο προσβάσιμα χάρη στο Ευρωπαϊκό Ενιαίο Σημείο Πρόσβασης (ESAP), καθώς και στις εθνικές εκθέσεις και τις εκθέσεις Solvency II. Σύμφωνα με τη δέσμευση της Προέδρου von der Leyen να μειώσει κατά 25% το διοικητικό φόρτο για τις εταιρείες, δεν θα πρέπει να γίνει πιο δύσκολη η επιχειρηματική δραστηριότητα των ασφαλιστών.
Απρόβλεπτες συνέπειες
Τι θα συνέβαινε λοιπόν αν οι δείκτες αναφοράς της σχέσης ποιότητας-τιμής ξεπερνούσαν ένα απλό εποπτικό εργαλείο και αντ’ αυτού αποτελούσαν μέρος των απαιτήσεων POG και επιβάλλονταν στους κατασκευαστές προϊόντων; Αυτό θα μπορούσε να έχει αρνητικές συνέπειες στην αγορά, με τη μορφή ελέγχου των τιμών και τυποποίησης των προϊόντων. Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος οι δείκτες αναφοράς να θέσουν τις ασφαλιστικές εταιρείες υπό πίεση για να διασφαλίσουν ότι τα προϊόντα τους πληρούν τους δείκτες αναφοράς. Η αιτιολόγηση οποιασδήποτε απόκλισης θα καταστεί πολύ επαχθής – ενδεχομένως προκαλώντας τη σύγκλιση της αγοράς προς το αποδεκτό όριο που προκαθορίζουν οι αρμόδιες αρχές.
Το αποτέλεσμα θα ήταν λιγότερος ανταγωνισμός και λιγότερη καινοτομία στην αγορά. Και αυτό θα ήταν εξαιρετικά επιζήμιο για τα συμφέροντα των καταναλωτών, οι οποίοι μακροπρόθεσμα θα υπέφεραν από τη μείωση των επιλογών.
Ο ασφαλιστικός κλάδος θεωρεί ουσιώδες η αγορά της ΕΕ να παραμείνει βασισμένη στον ελεύθερο ανταγωνισμό και τα σημεία αναφοράς της σχέσης ποιότητας-τιμής ή οποιοδήποτε άλλο εργαλείο δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την κατάταξη των προϊόντων, ούτε να αποτελούν εμπόδιο στην είσοδο νέων συμμετεχόντων. Το επιχείρημα αυτό υποστηρίχθηκε επίσης από τη φινλανδική αρμόδια αρχή και αρχή καταναλωτών (FCCA), η οποία παρατήρησε ότι οι δείκτες αναφοράς μπορούν να μειώσουν τα κίνητρα για την είσοδο των εταιρειών στην αγορά και την ανάπτυξη νέων προϊόντων.
Η εμπειρία με το πανευρωπαϊκό προσωπικό συνταξιοδοτικό προϊόν (PEPP) δείχνει ότι τα υπερρυθμισμένα προϊόντα, που χαρακτηρίζονται από μη ρεαλιστικές προσδοκίες απόδοσης και με αυστηρά ανώτατα όρια κόστους, δεν λειτουργούν στην πράξη. Σήμερα, μόνο ένας μόνο διανομέας στην Ευρώπη προσφέρει ένα PEPP.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι δείκτες αναφοράς δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως εργαλείο ενημέρωσης των καταναλωτών. Εάν παρουσιαστούν στο ευρύτερο κοινό, θα εκθέσουν τους κατασκευαστές προϊόντων σε κινδύνους φήμης και εμπορικούς κινδύνους σε περίπτωση που δεν επιτύχουν τους δείκτες αναφοράς. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι πληροφορίες που δημοσιεύονται θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν καταχρηστικά ή να παρερμηνευθούν από τα διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των ανταγωνιστών, των δικτυακών τόπων σύγκρισης, του Τύπου και των δημοσιογράφων, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των finfluencers, των καταναλωτών και των αντιπροσωπευτικών τους οργανώσεων, και θα οδηγούσαν σε παραπλανητικά ή απλουστευτικά συμπεράσματα σχετικά με το ποια είναι τα «καλά» ή τα «κακά» προϊόντα στην αγορά.
Οι επενδυτές, ή οι δυνητικοί επενδυτές, θα μπορούσαν να μπουν στον πειρασμό να επιλέξουν τη φθηνότερη επιλογή στην κορυφή του καταλόγου. Αυτό όμως δεν σημαίνει απαραίτητα καλύτερα προϊόντα για τους στόχους, τις ανάγκες και την οικονομική τους κατάσταση. Αντίθετα, θα προκαλούσε αδικαιολόγητη σύγχυση στους καταναλωτές, αντί να τους βοηθήσει να αξιολογήσουν τα οφέλη των ασφαλιστικών προϊόντων και να τους ενθαρρύνει να συμμετάσχουν στις κεφαλαιαγορές.
Αντιστοιχία πρωτοβουλιών
Επίσης, η επικάλυψη των εργασιών της EIOPA με τις συνεχιζόμενες διαβουλεύσεις σχετικά με την πρόταση για τη στρατηγική επενδύσεων λιανικής περιπλέκει περαιτέρω το ρυθμιστικό τοπίο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, στο πλαίσιο της στρατηγικής για τις επενδύσεις λιανικής, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής εξακολουθούν να σταθμίζουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της εισαγωγής δεικτών αναφοράς στην αγορά, ενώ η EIOPA καθορίζει ήδη τη δική της προσέγγιση. Η έλλειψη ευθυγράμμισης μεταξύ αυτών των πρωτοβουλιών θα δημιουργήσει αβεβαιότητα και κινδύνους επικάλυψης ή ασυνέπειας. Αυτή η αναντιστοιχία, επομένως, όχι μόνο ενισχύει την πολυπλοκότητα, αλλά και εμποδίζει την ανάπτυξη συνεκτικών στρατηγικών για την αντιμετώπιση της σχέσης ποιότητας-τιμής, επηρεάζοντας ειδικά τον ασφαλιστικό τομέα και δημιουργώντας άνισους όρους ανταγωνισμού με άλλους κλάδους ανταγωνισμού.
