Corim Blog: Διαχείριση ψυχικής υγείας και αυτοθεραπεία

Ακολουθήστε μας στο Linkedin και συνδεθείτε με άλλους επαγγελματίες του κλάδου

Πολλοί στρέφονται στην «αυτοθεραπεία» για να αντιμετωπίσουν το άγχος, αλλά οι ειδικοί προειδοποιούν ότι αυτό θα μπορούσε να έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις στην ψυχική μας υγεία. Το άγχος της πανδημίας οδήγησε στην αυξημένη «αυτοθεραπεία» με καπνό, αλκοόλ και απαγορευμένες ουσίες, μαζί με άλλα εθιστικά χόμπι, όπως τα ψώνια και τα τυχερά παιχνίδια, που είναι ιδιαίτερα δημοφιλή σε άτομα με υψηλό εισόδημα. Έρευνα της Bupa Global διαπίστωσε ότι το 52% των ατόμων με υψηλό εισόδημα σε όλο τον κόσμο χρησιμοποιούν αλκοόλ, ναρκωτικά ή τζόγο για να τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν την κακή ψυχική τους υγεία ειδικά σε περιόδους κρίσεων.

Η διαχείριση μιας επιχείρησης είναι αγχωτική τις περισσότερες φορές , και πολλά στελέχη έχουν υποφέρει από κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών. Μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι τείνουν να πίνουν περισσότερο κατά τη διάρκεια μεγάλων περιόδων κρίσεων, με ένα στα τέσσερα άτομα να αναφέρει ότι έπινε για να αντιμετωπίσει το άγχος. Και παγκοσμίως η καταφυγή στο αλκοόλ ξεκινά από το σπίτι.

«Είναι ευρέως αναγνωρισμένο ότι άτομα με διαφορετικές δυσκολίες ψυχικής υγείας αυτοθεραπεύονται με αλκοόλ, παράνομα φάρμακα, συνταγογραφούμενα φάρμακα ή και φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή», λέει ο Δρ Pablo Vandenabeele, Κλινικός Διευθυντής ψυχικής υγείας της Bupa Global. «Αυτό μπορεί να γίνει για διαφορετικούς λόγους, όπως η αντιμετώπιση ενός συγκεκριμένου συμπτώματος όπως η αϋπνία  ή ως μια μορφή προσωρινής ανακούφισης από ενοχλητικές συναισθηματικές εμπειρίες». Η κατανάλωση αλκοόλ είναι κάτι που μπορεί να ξεκινάει ως μια κοινωνική συναναστροφή (π.χ μετά τη δουλειά με συναδέλφους ή φίλους) αλλά μόλις μερικές εβδομάδες μετά το lockdown, παρατηρήθηκε ότι έγινε καθημερινή συνήθεια της εργασίας στο σπίτι κλείνοντας τον υπολογιστή.

Γιατί είναι σημαντικό να σταματήσετε

Ενώ αρχικά μας χαλαρώνει, απελευθερώνοντας χημικές ουσίες στον εγκέφαλο που μπλοκάρουν τα συναισθήματα άγχους, το αλκοόλ επηρεάζει μακροπρόθεσμα την ψυχική υγεία και την ευημερία μας. Η χρήση πολλών από αυτές τις ουσίες μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα από μόνα τους, όπως εξάρτηση – είτε σωματική είτε ψυχολογική. Επιπλέον, μπορούν να επιδεινώσουν την ψυχική υγεία ενός ατόμου, για παράδειγμα το αλκοόλ είναι κατασταλτικό της διάθεσης ενώ διάφορα φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν ψύχωση ή διαταραχή της διάθεσης  αυξάνοντας την παρορμητικότητα και ως εκ τούτου τους κινδύνους διαταραχών συμπεριφοράς, αυτοτραυματισμού ή αυτοκτονίας.

Πώς να σταματήσετε

Είναι σημαντικό να σταματήσουμε τον κύκλο, να αλλάξουμε τις συνήθειές μας και να μάθουμε να διαχειριζόμαστε το άγχος με διαφορετικούς μηχανισμούς αντιμετώπισης. Το πρώτο βήμα είναι να προσδιορίσετε τα αρνητικά ερεθίσματα σας. Η σύνταξη μιας λίστας των ερεθισμάτων αυτών όχι μόνο μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να διακρίνουν μεταξύ των εσωτερικών φοβιών (όπως οι φόβοι για την υγεία) και των εξωτερικών (όπως το στρες που προκαλεί ο αυξημένος φόρτος εργασίας), αλλά και να τους βοηθήσει να αναγνωρίσουν και να αποφύγουν ορισμένες τοξικές καταστάσεις, περιβάλλοντα ή άτομα.

Άσκηση

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Δείκτη Ευημερίας της Bupa, το 32% των ατόμων με υψηλό εισόδημα αύξησε την ποσότητα άσκησης που έκαναν για να βοηθήσουν στην ανακούφιση των ανησυχιών για την ψυχική υγεία ειδικότερα κατά τη διάρκεια της πανδημίας , ακόμα και αν επρόκειτο  για  επιπλέον πέντε λεπτά βάδην κάθε μέρα . Η άσκηση παίζει χρήσιμο ρόλο στην υποβοήθηση των διαταραχών που προκαλούν οι ουσίες, βελτιώνοντας την αρχική κατάσταση της υγείας, ενώ παράλληλα δρα στους νευροδιαβιβαστές που εμπλέκονται στον εθισμό. Επίσης, άλλες μελέτες δείχνουν ότι η άσκηση μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στη μείωση του στρες και στην αύξηση της ψυχικής ανθεκτικότητας

Διαλογισμός

Όσοι επιλέγουν μια καθημερινή συνεδρία διαλογισμού 20 λεπτών αναφέρουν ότι τους βοηθάει να αντιμετωπίσουν το άγχος και ότι συμβάλλει  στην καθημερινή τους ευτυχία, ενέργεια και την ικανότητά τους να είναι 100% παρόντες σε ότι κάνουν . Ανώτατα στελέχη  επιχειρήσεων αναφέρουν πως : «Το να παρατηρώ τις σκέψεις μου και να δίνω προσοχή στον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνομαι στις επιχειρηματικές προκλήσεις ήταν επίσης εξαιρετικά ωφέλιμο, καθώς με ενδυνάμωσε να κάνω ένα βήμα πίσω και να αναπνεύσω  πριν πάρω μια κρίσιμη απόφαση – τακτική που διδάσκει ο διαλογισμός και μπορεί να έχει επιτυχή εφαρμογή παντού».

Κοινωνικοποίηση

Για να παραμείνουμε πιστοί  σε νέες και καλές συνήθειες,  το να το πούμε στους άλλους μπορεί να βοηθήσει. Όταν προσκαλούμε φίλους για να συνεχίσουμε να κάνουμε κάτι με συνέπεια αποδίδει καθώς μετά θεωρεί ο ένας τον άλλον υπεύθυνο για την υλοποίησή του. Το να μην θέλουμε να απογοητεύσουμε τον εαυτό μας είναι κίνητρο, αλλά η χρήση της εγγενούς μας ανάγκης να μην απογοητεύσουμε τους άλλους είναι επιπλέον κίνητρο .

Θέστε ξεκάθαρα όρια

Ο καθορισμός ορίων μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία ενός καθαρότερου χώρου στη συνείδησή μας . Όταν αφήνουμε τα εργασιακά ζητήματα να εισχωρούν με συνέπεια στη ζωή μας και στο σπίτι μπορεί συχνά να οδηγηθούμε σε ένα οριακό σημείο. Η λέξη «όχι» μπορεί να είναι απίστευτα αποτελεσματική όταν χρησιμοποιείται σωστά. Τα όρια που επιβάλλονται από τον εαυτό μας είναι εξίσου σημαντικά. Αυτό για παράδειγμα θα μπορούσε να σημαίνει μια ψηφιακή αποτοξίνωση στην κρεβατοκάμαρα για να μειώσει την έκθεση στο μπλε φως ή  το να αποφεύγουμε να επεξεργαζόμαστε τα εργασιακά μας mail αργά τη νύχτα όπως επίσης να  απενεργοποιούμε  εντελώς το επαγγελματικό μας laptop τα Σαββατοκύριακα.

Πότε να ζητήσετε βοήθεια

Εάν αισθάνεστε ότι δεν είστε σε θέση να αντιμετωπίσετε τα επίπεδα του στρες και του άγχους που βιώνετε, τότε είναι ζωτικής σημασίας να λάβετε τη βοήθεια κάποιου ειδικού το συντομότερο δυνατό. Τα στοιχεία από τον δείκτη ερευνών της  Bupa Global έδειξαν ότι το 31% των ατόμων με υψηλό εισόδημα καθυστέρησε να αναζητήσει ανάλογη βοήθεια. Το 32% αισθάνεται ότι δεν μπορεί να μιλήσει σε κανέναν για τα προβλήματα ψυχικής του υγείας, οπότε καταφεύγει στις προαναφερθείσες μεθόδους αυτοθεραπείας , ενώ το 33% ανησυχεί για τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει η αναζήτηση βοήθειας από κάποιον ειδικό  στην προσωπική και επαγγελματική του φήμη. Αντίθετα , όσοι είχαν το θάρρος να αποταθούν στη βοήθεια κάποιου ειδικού συμπεραίνουν : « Το να θέλεις να αποβάλλεις μια καταστρεπτική συνήθεια και  να μην μπορείς να το υποστηρίξεις μόνος σου είναι βασανιστήριο. Μετά την κατάλληλη βοήθεια όμως , το να ξυπνάς κάθε μέρα και να νιώθεις πνευματικά νηφάλιος , σου αλλάζει τη ζωή» .

*επεξεργασία αρχικού άρθρου της Bupa Global (bupaglobal.com)