Ελλάδα: Η ιδιωτική ασφάλιση καταλαμβάνει μία από τις χαμηλότερες θέσεις στην Ευρώπη

Ακολουθήστε μας στο Linkedin και συνδεθείτε με άλλους επαγγελματίες του κλάδου

Η ασφάλιση αποτελεί θεμελιώδη μηχανισμό προστασίας από τις οικονομικές συνέπειες των κινδύνων που απειλούν σε καθημερινή βάση άτομα και οργανισμούς. Επιτρέπει την αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων και την απορρόφηση ζημιών, ελαττώνοντας σημαντικά τις δυσμενείς συνέπειες στην ευημερία των ασφαλισμένων στις περιπτώσεις επέλευσης του κινδύνου.

Η ιδιωτική ασφάλιση προσφέρει καλύψεις υγειονομικής περίθαλψης, ζωής, συνταξιοδοτικά και αποταμιευτικά προγράμματα αλλά και καλύψεις σε άτομα και επιχειρήσεις σε περίπτωση ενδεχομένων που προκαλούν ζημιές στην ακίνητη περιουσία, σε μεταφορικά μέσα και σε άλλα περιουσιακά στοιχεία, καθώς και στη λειτουργία των επιχειρήσεων (π.χ. απώλειες και φθορές κατά τη μεταφορά προϊόντων, εργατικά ατυχήματα, περιβαλλοντική μόλυνση λόγω ατυχήματος, γενική αστική ευθύνη και νομική προστασία). Με αυτόν τον τρόπο, η ασφάλιση συμβάλλει στην ομαλή εξέλιξη των οικονομικών δραστηριοτήτων και διευρύνει την ικανότητα ανάληψης κινδύνων, διευκολύνοντας την επιχειρηματικότητα και τη δημιουργία πρόσθετης οικονομικής αξίας.

Στη μελέτη “Το Οικονομικό και Κοινωνικό Αποτύπωμα της Ιδιωτικής Ασφάλισης στην Ελλάδα” που διεξήγαγε το ΙΟΒΕ, επιδιώκεται η ποσοτική και ποιοτική εξέταση της ευρύτερης συνεισφοράς της ιδιωτικής ασφάλισης στην ελληνική οικονομία και κοινωνία, με ιδιαίτερη έμφαση στην προστιθέμενη αξία (ΑΕΠ), την απασχόληση και τα δημόσια έσοδα που δημιουργεί άμεσα και έμμεσα ο κλάδος της ιδιωτικής ασφάλισης στην Ελλάδα (οικονομικό και κοινωνικό αποτύπωμα). Τα κεντρικά σημεία της μελέτης συνοψίζονται στα παρακάτω:

1.  Η συνολική παραγωγή ασφαλίστρων (σε τρέχουσες τιμές) στην Ελλάδα διαμορφώθηκε το 2018 σε λίγο περισσότερο από €4 δισεκ., μειωμένη κατά 27% συγκριτικά με το 2009.

Η παραγωγή ασφαλίστρων κατά ζημιών (γενικές ασφαλίσεις) μειώθηκε την ίδια περίοδο κατά 29%, φτάνοντας τα €2,17 δισεκ. το 2018.

Στις ασφαλίσεις ζωής, η παραγωγή ασφαλίστρων διαμορφώθηκε το 2018 σε €1,87 δισεκ., μειωμένη κατά 25% έναντι του 2009.

2.  Η διείσδυση της ιδιωτικής ασφάλισης στην Ελλάδα, όπως εκφράζεται από τον λόγο της παραγωγής ασφαλίστρων προς το ΑΕΠ (σε τρέχουσες τιμές), διαμορφώθηκε το 2018 σε 2,2% του ΑΕΠ. 

3. Η απόσταση ως προς τον βαθμό διείσδυσης της ιδιωτικής ασφάλισης που χωρίζει την Ελλάδα από άλλες χώρες είναι μεγάλη. Τα ασφάλιστρα ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι κατά πολύ χαμηλότερα στην Ελλάδα και στους δύο κλάδους ασφάλισης (ζημιών και ζωής).

4. Με συνολικό μέγεθος ασφαλιστικής αγοράς που αντιστοιχεί σε κατά κεφαλή ασφάλιστρα ύψους €368 (στοιχεία 2017), η Ελλάδα καταλαμβάνει μία από τις χαμηλότερες θέσεις στην Ευρώπη – η αντίστοιχη μέση τιμή για το σύνολο των ευρωπαϊκών αγορών είναι 5,5 φορές μεγαλύτερη (€2.030/άτομο).

5. Μεγαλύτερη απόσταση εντοπίζεται στον βαθμό ανάπτυξης των ασφαλίσεων ζωής, όπου τα κατά κεφαλή ασφάλιστρα στην Ευρώπη, κατά μέσο όρο, είναι 6,8 φορές μεγαλύτερα σε σύγκριση με την Ελλάδα. Ομοίως, στις ασφαλίσεις κατά ζημιών τα κατά κεφαλή ασφάλιστρα στην Ευρώπη είναι κατά μέσο όρο 4,3 φορές υψηλότερα έναντι της Ελλάδας.

6. Ακόμα και μετά από την απομόνωση των διαφορών στη διείσδυση της ιδιωτικής ασφάλισης που μπορεί να αποδοθούν σε διαφορές στο κατά κεφαλή ΑΕΠ σε όρους μονάδων αγοραστικής δύναμης (PPS), η υστέρηση της ελληνικής αγοράς παραμένει σημαντική.

• Σε όρους προσαρμοσμένων κατά κεφαλή ασφαλίστρων, η ασφαλιστική αγορά κατά ζημιών στην Ευρώπη έχει κατά μέσο όρο σχεδόν τριπλάσιο μέγεθος συγκριτικά με την ελληνική αγορά.
• Αντίστοιχα, η αγορά ασφαλίσεων ζωής είναι κατά μέσο όρο 4,6 φορές μεγαλύτερη.
• Συνολικά, ο προσαρμοσμένος με βάση το κατά κεφαλή ΑΕΠ βαθμός διείσδυσης της ιδιωτικής ασφάλισης στην Ευρώπη είναι κατά 3,7 φορές μεγαλύτερος συγκριτικά με την Ελλάδα, όταν χωρίς τη διόρθωση για τις εισοδηματικές διαφορές ήταν περίπου 5,5 φορές μεγαλύτερος.

7. Εκτός από το επίπεδο του κατά κεφαλή ΑΕΠ, οι διαφορετικοί βαθμοί διείσδυσης της ιδιωτικής ασφάλισης στην Ελλάδα σε σύγκριση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη εξηγούνται από παράγοντες όπως η μη θεσμοθέτηση συμπληρωματικού ρόλου της ιδιωτικής ασφάλισης στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, η έλλειψη εφαρμογής φορολογικών κινήτρων, οι λιγότερες ρυθμίσεις για υποχρεωτική ασφάλιση σε κλάδους εκτός των οχημάτων, η αντίληψη των πολιτών για το «δίχτυ» προστασίας που οφείλει να παρέχει το ελληνικό κράτος σε περίπτωση συμβάντων που προκαλούν μεγάλες ζημιές και η ελλιπής χρηματοοικονομική εκπαίδευση των πολιτών.

8. Οι επενδύσεις των ασφαλιστικών εταιριών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν σε €13,9 δισεκ. το 2017, αυξημένες κατά 9,7% συγκριτικά με το προηγούμενο έτος.

9. Οι επενδύσεις των ασφαλιστικών επιχειρήσεων είναι σημαντικά χαμηλότερες στην Ελλάδα συγκριτικά με άλλες χώρες, ιδιαίτερα στον κλάδο ζωής.

10. Το σύνολο των αποζημιώσεων και παροχών των ασφαλιστικών εταιριών στην Ελλάδα διαμορφώθηκε σε €2,25 δισεκ. το 2017 και κατευθύνθηκε κυρίως στον κλάδο ασφαλίσεων ζωής.

11. Η ασφάλιση συμβάλει στη σταθερότητα του επιπέδου διαβίωσης των ατόμων, στην επιχειρηματικότητα και ανάπτυξη, στα δημόσια οικονομικά και τις μακροοικονομικές επιδόσεις της οικονομίας.

12. Από κοινωνική άποψη, η ασφάλιση συμβάλει στην ενίσχυση της κοινωνικής σταθερότητας, στη διαφύλαξη θέσεων εργασίας στην οικονομία και στην πρόληψη και διαχείριση των κινδύνων.

13. Η συνολική συνεισφορά του κλάδου ιδιωτικής ασφάλισης στην ελληνική οικονομία το 2018 εκτιμάται σε €4,14 δισεκ. ή 2,2% του ΑΕΠ.

14. Για κάθε €1 προστιθέμενης αξίας του κλάδου ιδιωτικής ασφάλισης δημιουργούνται συνολικά άλλα €3,6 στην ελληνική οικονομία.

15. Κάθε άμεση θέση εργασίας στον κλάδο ιδιωτικής ασφάλισης υποστηρίζει άλλες 8,5 θέσεις εργασίας στην ελληνική οικονομία.

16. Η συνολική συνεισφορά του κλάδου της ιδιωτικής ασφάλισης στα δημόσια έσοδα εκτιμάται σε €1,65 δισεκ., αποτελώντας το 2,9% των φορολογικών εσόδων του κράτους.

17. Η συνολική συμβολή της αλυσίδας αξίας του κλάδου ιδιωτικής ασφάλισης στην απασχόληση εκτιμάται σε 70,9 χιλ. θέσεις εργασίας. Το επίπεδο αυτό ισοδυναμεί με το 1,9% της συνολικής απασχόλησης στην Ελλάδα το 2018.

18. Με δεδομένη τη σημαντική συνεισφορά της ιδιωτικής ασφάλισης στην ελληνική οικονομία, αλλά και τον χαμηλό βαθμό διείσδυσης σε σύγκριση με τις πιο αναπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες, θα μπορούσαν να εξεταστούν: η παροχή κινήτρων (φορολογικών και άλλων) για μακροχρόνια αποταμίευση, συντάξεις και υγεία και η εισαγωγή σχημάτων υποχρεωτικών ασφαλίσεων (π.χ. για φυσικές καταστροφές, σεισμούς).