«Επικίνδυνες ζώνες, μη χτίσετε εδώ» – Χάρτης με 126 περιοχές

Ακολουθήστε μας στο Linkedin και συνδεθείτε με άλλους επαγγελματίες του κλάδου

Σήμα κινδύνου εκπέμπει στους πολίτες το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης με σκοπό την προστασία της ακίνητης περιουσίας τους, αναθεωρώντας τις Ζώνες Γεωλογικής Καταλληλότητας, στις οποίες δεν ενδείκνυται να κτίσουν επενδύοντας ουσιαστικά τους κόπους μιας ζωής.

Το Τμήμα καθόρισε σε Λευκή Ζώνη 13 περιοχές (π.χ. Πέρα Χωριό – Νήσου, Τόχνη, Αθηαίνου, Πισσούρι κ.α.) στις οποίες δεν επιτρέπεται νέα ανάπτυξη/ οικοδομή/ κατασκευή και τα όρια τους μπορούν να ελεγχθούν και στην ιστοσελίδα του Γεωλογικού. Το Τμήμα εντόπισε επίσης περίπου 113 περιοχές στις οποίες δεν συστήνεται νέα κατασκευή ή προσθήκη σε υφιστάμενη ανάπτυξη/ οικοδομή/ κατασκευή. Παράλληλα, μελετά την πιθανότητα έκδοσης διατάγματος για ένταξη της περιοχής ή μέρος της περιοχής σε «Ζώνη 00» (Λευκή Ζώνη). 

Οι ζώνες που εκπονήθηκαν από το Γεωλογικό ύστερα από εμπεριστατωμένες έρευνες, μελέτες, επιτόπιες εξετάσεις κ.λπ. (είτε αυτές παρουσιάζουν γεωλογικά προβλήματα είτε προσφέρονται για ανάπτυξη) καλύπτουν το 55% της έκτασης του νησιού ή το 85% της ελεύθερης Κύπρου.

Οι Ζώνες Γεωλογικής Καταλληλότητας που έχουν αναθεωρηθεί από το Τμήμα, καλύπτουν περιοχές που σχετίζονται με 28 Δήμους και 411 Κοινότητες.

Στη γεωπύλη του Τμήματος, ο χρήστης μπορεί να κάνει πλοήγηση σε γεωγραφικό περιβάλλον, να εντοπίσει πρόσθετες γεωλογικές πληροφορίες, αλλά και να προβάλει τα κτηματικά δεδομένα (σε επίπεδο τεμαχίου) από τη γεωπύλη του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας. Περαιτέρω στη διάθεση του πολίτη βρίσκονται οι σεισμικές ζώνες, κατολισθήσεις, καταβόθρες, σημεία γεωχημικών μετρήσεων εδάφους, αποτελέσματα μελετών όπως μικροζωνικές μελέτες, γεωχημικές μελέτες, σημεία υδρογεωλογικών γεωτρήσεων, σημεία γεωτεχνικών γεωτρήσεων με τη σχετική περιγραφή σε pdf, και άλλα. Με άλλα λόγια, οι πολίτες είτε μόνοι είτε με τη βοήθεια ειδικών έχουν τη δυνατότητα να αποφύγουν τους «επικίνδυνους γεωλογικούς λάκκους» στους οποίους μπορούσαν να πετάξουν τα χρήματά τους αγοράζοντας τεμάχια τα οποία δεν θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν.

Στις περιοχές, οι οποίες χαρακτηρίζονται ανάλογα με τους κινδύνους που ενυπάρχουν στην κάθε μια, περιλαμβάνονται και οι ακόλουθες:

ΖΩΝΗ 00 – Η περιοχή απειλείται από γεωκίνδυνους και χαρακτηρίζεται από αστάθεια και αυξημένη επικινδυνότητα. Οι γεωκίνδυνοι αυτοί έχουν πολύ αρνητικές και καταστροφικές επιπτώσεις στο δομημένο περιβάλλον. Στη Ζώνη αυτή δεν επιτρέπεται νέα ανάπτυξη/ οικοδομή/ κατασκευή, βάσει Διατάγματος του Υπουργικού Συμβουλίου. Το Διάταγμα καθορίζει την περιοχή ως «Λευκή Ζώνη» με σκοπό τον περιορισμό της οικοδομικής ανάπτυξης. Οποιαδήποτε οικοδομική εργασία ή δραστηριότητα τερματίζεται. Το Τμήμα παρέχει πληροφόρηση στον πολίτη ώστε να γνωρίζει «πού στέκεται» γεωλογικά. Λευκές ζώνες υπάρχουν σε 13 περιοχές και ονομαστική αναφορά γίνεται στις εξής: Πέρα Χωριό – Νήσου, Τόχνη, Αθηαίνου, Πισσούρι. 

ΖΩΝΗ 00Α – Η περιοχή απειλείται από γεωκίνδυνους και χαρακτηρίζεται από αστάθεια και αυξημένη επικινδυνότητα. Οι γεωκίνδυνοι αυτοί έχουν αρνητικές και καταστροφικές επιπτώσεις στο δομημένο περιβάλλον. Οι γεωκίνδυνοι αυτοί σχετίζονται: 

• Με ενεργές κατολισθήσεις, όπως Μαθηκολώνη, Πισσούρι, Άρμου κτλ. 

• Με ασταθή βραχομάζες, όπως Επισκοπή Πάφου, Σκαλί Αγλαντζιάς. 

• Μεγάλες χωματερές (Βατί, Κοτσιάτης, Αγία Μαρινούδα, Κάβο Γκρέκο) κ.α. 

• Εκβολές μεγάλων ποταμών, όπως Κούρρη, Διάριζου κτλ. 

• Πολύ ψηλό υδροφόρο ορίζοντα, όπως λίμνες / υδροβιότοπους (Βορόκλινη, Παραλίμνι), αλυκές (Ακρωτήρι, Λάρνακα) και περιοχές πλησίον φραγμάτων. 

• Καταβόθρες, όπως Πέργαμος, Μαρώνι, Πέρα Χωριό – Νήσου. 

Στη Ζώνη αυτή δεν συστήνεται νέα κατασκευή ή προσθήκη σε υφιστάμενη ανάπτυξη/ οικοδομή/ κατασκευή. Το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης μελετά την πιθανότητα έκδοσης διατάγματος για ένταξη της περιοχής ή μέρος της περιοχής σε Ζώνη 00 (Λευκή Ζώνη). Υπάρχουν περίπου 113 τέτοιες περιοχές.

ΖΩΝΗ 01 – Η περιοχή αυτή προσφέρεται για ανάπτυξη αλλά απαιτεί προκαταρκτική γεωλογική μελέτη για την έκδοση πολεοδομικής άδειας. Η περιοχή απειλείται από γεωκίνδυνους που πολύ πιθανόν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο δομημένο περιβάλλον. Οι γεωκίνδυνοι αυτοί ποικίλλουν σε βαθμό επικινδυνότητας και σχετίζονται:

• Με περιοχές όπου μπορεί να εκδηλωθούν κατολισθητικά φαινόμενα ή με περιοχές όπου υπάρχουν παλαιοκατολισθήσεις οι οποίες είναι ανενεργές,

• Με ασταθή πρανή και πρανή με κορήμματα ή αποκόλληση βράχων, 

• Με περιοχές όπου λειτουργούσαν ή λειτουργούν χωματερές οι οποίες πρέπει να αξιολογηθούν και να τύχουν εξυγίανσης πριν την ανάπτυξη,

• Με περιοχές με υπόγεια λαούμια,

• Με περιοχές όπου μπορεί να εμφανιστούν καταβόθρες, συνήθως περιμετρικά της ζώνης 00 ή 00Α που σχετίζεται με καταβόθρες αλλά και περιοχές με μεγάλα ρέματα όπου διέρχονται γυψούχα πετρώματα,

• Με περιοχές περιμετρικά μεγάλων σωμάτων νερού όπου υπάρχει μεγάλη εποχική αυξομείωση του υδροφόρου ορίζοντα (λίμνη Παραλιμνίου, Βορόκλινης) ή και εδάφη με μεγάλη περιεκτικότητα σε άλατα (αλυκή Ακρωτηρίου, Λάρνακας).

Προκαταρκτική γεωλογική μελέτη

Στη ΖΩΝΗ 01 η οποία προσφέρεται για ανάπτυξη αλλά απαιτεί προκαταρκτική γεωλογική μελέτη για την έκδοση πολεοδομικής άδειας (ένεκα του ότι απειλείται  από γεωκίνδυνους που πολύ πιθανόν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο δομημένο περιβάλλον) περιλαμβάνονται και οι ακόλουθες:

• Περιοχές με έντονο τεκτονισμό όπου διέρχονται ρήγματα, σε κάποιες περιπτώσεις ενεργά, όπως την κοιλάδα της Γεράσας, του Αρακαπά και της Γερμασόγειας.

• Περιοχές που έχουν τύχει επιχωμάτωσης, όπως ρέματα σε αστικές περιοχές, παλιά ανενεργά λατομεία (Ορμήδεια, Ξυλοφάγου, Λευκωσία), λίμνες (Παραλιμνίου και Ορόκλινης).

• Περιοχές με διογκούμενα εδάφη, δηλαδή αργιλικά πετρώματα, μεγάλης περιεκτικότητας σε αργιλικά ορυκτά και ψηλό δείκτη πλαστικότητας.

Το Γεωλογικό σημειώνει πως, σε μια περιοχή της ζώνης 01, μπορεί να συνυπάρχουν δύο ή περισσότερα από τα πιο πάνω γεωλογικά προβλήματα / γεωκίνδυνοι.

Ιδανική η «ΖΩΝΗ 03», δεν εντοπίζεται γεωκίνδυνος

Σύμφωνα με το Γεωλογικό, στη «ΖΩΝΗ 02» η περιοχή απειλείται από γεωκίνδυνους που πολύ πιθανόν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο δομημένο περιβάλλον, αλλά συγκεκριμένα σε μεγάλες κατασκευές. Στη Ζώνη αυτή απαιτείται η εκπόνηση γεωλογικής / γεωτεχνικής έρευνας για όλες τις αναπτύξεις, εξαιρουμένων των αναπτύξεων μέχρι δύο ορόφων χωρίς υπόγειο/α και κολυμβητικές δεξαμενές (πισίνες), [στον αριθμό ορόφων συμπεριλαμβάνεται το ισόγειο και ο ανοιχτός ισόγειος χώρος (pilotis)].

Η εκπόνηση γεωλογικής / γεωτεχνικής έρευνας θα απαιτείται για:  

(α) Νέα οικοδομή/ κατασκευή με περισσότερους από δύο ορόφους, ή/και με υπόγειο/α, ανεξάρτητα από τον αριθμό ορόφων αυτής (στον αριθμό των ορόφων συμπεριλαμβάνεται το ισόγειο και ο ανοιχτός ισόγειος χώρος (pilotis)),

(β) Κατασκευή υπογείου ή υπογείων χωρίς οποιαδήποτε υπέργεια, ισόγεια ή πολυώροφη οικοδομή/ κατασκευή,

(γ) Προσθήκη ορόφου/ων σε υφιστάμενη οικοδομή/ κατασκευή, σε περίπτωση που ο συνολικός αριθμός ορόφων της οικοδομής/ κατασκευής θα ξεπερνά τους δύο [στον αριθμό των ορόφων συμπεριλαμβάνεται το ισόγειο και ο ανοιχτός ισόγειος χώρος (pilotis)] ή οποιασδήποτε άλλης κατασκευής που θα διαφοροποιεί το βάρος της οικοδομής. Στην περίπτωση αυτή, η Πολεοδομική Αρχή δύναται να εξασφαλίσει τις απόψεις του Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης,

(δ) Κατασκευή κολυμβητηρίου ή κολυμβητικής δεξαμενής σε νέα ή προσθήκη μιας τέτοιας κατασκευής σε υφιστάμενη ανάπτυξη.

Η γεωλογική / γεωτεχνική έρευνα εκπονείται από γεωλόγο ή γεωτεχνικό μηχανικό (αναλόγως του γεωκινδύνου), μέλος του ΕΤΕΚ, κατά το αρχικό στάδιο της μελέτης και οπωσδήποτε πριν τον τελικό σχεδιασμό από τον μελετητή. Η έρευνα αποσκοπεί στην εξακρίβωση και αξιολόγηση των γεωκινδύνων της περιοχής και των γεωλογικών / γεωτεχνικών συνθηκών της εκσκαφής, θεμελίωσης ή/και αντιστήριξης.

Σύμφωνα πάντα με το Γεωλογικό, στη «ΖΩΝΗ 03» δεν υπάρχει ένδειξη για κάποιο γεωκίνδυνο, ο οποίος να απειλεί το δομημένο περιβάλλον. Στη Ζώνη αυτή δεν απαιτείται η εκπόνηση γεωλογικής/ γεωτεχνικής έρευνας σε σχέση με γεωκίνδυνους. Η εκπόνηση, όμως, τέτοιας έρευνας παρέχει στον μελετητή στοιχεία σχετικά με τις γεωλογικές και τις γεωτεχνικές συνθήκες του χώρου της κατασκευής με σκοπό τον ορθολογικότερο σχεδιασμό της εκσκαφής, θεμελίωσης ή/και αντιστήριξης.