Ερωτήματα και απαντήσεις για την ασφάλιση αστυνομικών και πυροσβεστών
Ακολουθήστε μας στο Linkedin και συνδεθείτε με άλλους επαγγελματίες του κλάδου
Του Μιλτιάδη Μιλτιάδου, Ανεξάρτητος Σύμβουλος Ασφαλίσεων και Διαχείρισης Κινδύνων και Εκπαιδευτής Επαγγελματικής Κατάρτισης
Από επαγγελματικό ενδιαφέρον διάβασα δύο πρόσφατα άρθρα[1] για τις συζητήσεις που γίνονται στην Επιτροπή Νομικών της Βουλής αναφορικά με την προτεινόμενη ασφαλιστική κάλυψη των αστυνομικών και πυροσβεστών. Δυστυχώς οι διάφορες τοποθετήσεις ήταν τόσο συγκεχυμένες που δεν κατάφερα να αντιληφθώ για ποιο τύπο ασφάλισης συζητούν.
Στη συνέχεια προσέτρεξα στις Προτάσεις Νόμου[2] και ανακάλυψα ότι εκείνο που προτείνεται είναι η Αστυνομία και η Πυροσβεστική να παρέχουν ασφαλιστική κάλυψη στα μέλη τους σύμφωνα με σχέδιο ανάλογο της υποχρεωτικής ασφάλισης των εργοδοτών.
Τότε, συνειδητοποίησα ότι επικρατούν διάφορες παρανοήσεις σε σχέση με την προτεινόμενη ασφάλιση.
Ο περί Υποχρεωτικής Ασφάλισης της Ευθύνης των Εργοδοτών Νόμος του 1989, για τον οποίο γίνεται αναφορά, επιβάλλει σε όλους τους εργοδότες να αγοράσουν ασφαλιστήριο που να καλύπτει την ευθύνη τους για ατύχημα ή επαγγελματική ασθένεια των εργοδοτουμένων τους στο πλαίσιο της εργοδότησης τους. Ο Νόμος εξαιρεί την Κυπριακή Δημοκρατία από αυτή την υποχρέωση και παραμένει ανασφάλιστη.[3]
Η πρώτη παρανόηση που διαπίστωσα είναι ότι τα προτεινόμενα ασφαλιστήρια θα καλύπτουν αστυνομικούς και πυροσβέστες. Στην πραγματικότητα είναι ασφαλιστήρια ευθύνης εργοδότη: το ένα θα καλύπτει την ευθύνη της Αστυνομίας και το άλλο την ευθύνη της Πυροσβεστικής για ατύχημα ή επαγγελματική ασθένεια των μελών τους.
Η δεύτερη παρανόηση που διαπίστωσα είναι ότι τα προτεινόμενα ασφαλιστήρια θα καλύπτουν κάθε τραυματισμό ή θάνατο των αστυνομικών και των πυροσβεστών. Στην πραγματικότητα θα ανταποκρίνονται μόνο όταν ο τραυματισμός ή θάνατος προκύπτουν από αμέλεια της Αστυνομίας ή της Πυροσβεστικής ως εργοδότες των θυμάτων. Το βάρος απόδειξης της αμέλειας του εργοδότη το φέρει ο εργοδοτούμενος, δηλαδή ο αστυνομικός ή ο πυροσβέστης. Προσέξτε ότι τα ασφαλιστήρια ευθύνης εργοδότη δεν αποζημιώνουν όλα ανεξαιρέτως τα θύματα εργατικών ατυχημάτων. Υπάρχουν αποφάσεις των Δικαστηρίων όπου σε εργατικά ατυχήματα:
- είτε επιμερίστηκε η ευθύνη μεταξύ εργοδότη και εργοδοτουμένου (διότι ο εργοδοτούμενος όφειλε να πάρει κάποια μέτρα να προφυλάξει τον εαυτό του),
- είτε αποφασίστηκε ότι ο εργοδότης δεν έφερε καθόλου ευθύνη για το ατύχημα (έφταιγε 100% ο εργοδοτούμενος).
Με βάση τη νομολογία μπορούμε να υποθέσουμε ότι το ασφαλιστήριο ευθύνης εργοδότη θα καταβάλει αποζημιώσεις στον αστυνομικό ή πυροσβέστη αν, για παράδειγμα, η Αστυνομία ή η Πυροσβεστική:
- δεν του παρέχει ασφαλή χώρο εργασίας (π.χ. το πάτωμα του γραφείου είναι ολισθηρό, γλιστρά και τραυματίζεται), ή
- δεν του παρέχει ασφαλή εξοπλισμό (π.χ. τραυματίζεται από ελαττωματικό εξοπλισμό που του χορηγήθηκε), ή
- δεν του παρέχει ασφαλές σύστημα εργασίας (π.χ. τραυματίζεται λόγω ελλιπούς εκπαίδευσης ή αμελών οδηγιών κατά την εκτέλεση του καθήκοντος).
Στον ιδιωτικό τομέα, ο εργοδοτούμενος ενάγει τον εργοδότη για αμέλεια και αν επιτύχει στην αγωγή του, η ασφαλιστική εταιρεία καταβάλλει τις αποζημιώσεις. Οι ασφαλιστικές εταιρείες συνήθως δεν περιμένουν να εκδοθεί δικαστική απόφαση, προτιμούν να συμβιβάζουν εξώδικα τις απαιτήσεις. Οι δημόσιοι υπάλληλοι (περιλαμβανομένων των αστυνομικών και πυροσβεστών) έχουν τη δυνατότητα να εναγάγουν τη Δημοκρατία για αμέλεια και αν επιτύχουν στην αγωγή τους, θα αποζημιωθούν από το Γενικό Λογιστήριο αντί από ασφαλιστική εταιρεία.
Είναι δεδομένο ότι οι αστυνομικοί και οι πυροσβέστες εν γνώσει τους αποστέλλονται σε επικίνδυνες αποστολές. Οι πιθανότητες να αποδειχθεί αμέλεια της Αστυνομίας αν ο αστυνομικός τραυματίζεται κατά την καταστολή οχλαγωγίας ή αμέλεια της Πυροσβεστικής αν ο πυροσβέστης τραυματίζεται κατά την κατάσβεση πυρκαγιάς, μάλλον είναι λιγοστές. Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι μάλλον απίθανο να ανταποκριθεί το ασφαλιστήριο ευθύνης εργοδότη.
Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, καταλήγουμε αβίαστα στο συμπέρασμα ότι τα ασφαλιστήρια ευθύνης εργοδότη δεν είναι κατάλληλα για να ικανοποιήσουν τις ασφαλιστικές ανάγκες των αστυνομικών και πυροσβεστών.
Εκείνο που θα έπρεπε να διεκδικούν είναι ομαδική ασφάλιση ζωής και προσωπικών ατυχημάτων. Η ασφάλιση ζωής παρέχει προκαθορισμένο ωφέλημα για θάνατο από οποιαδήποτε αιτία. Η ασφάλιση προσωπικών ατυχημάτων παρέχει προκαθορισμένα ωφελήματα σε περίπτωση θανάτου από ατύχημα ή μόνιμης ολικής ανικανότητας ή μόνιμης μερικής ανικανότητας (σύμφωνα με συγκεκριμένη κλίμακα ωφελημάτων). Τονίζεται ότι τα ασφαλιστήρια προσωπικών ατυχημάτων περιλαμβάνουν αρκετές εξαιρέσεις, οι οποίες περιορίζουν το εύρος της ασφάλισης αλλά θα μπορούσαν να καταστούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης με την ασφαλιστική εταιρεία.
Διάφοροι οργανισμοί δημοσίου δικαίου και αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης ανέκαθεν πρόσφεραν και συνεχίζουν να προσφέρουν ομαδική ασφάλιση ζωής και προσωπικών ατυχημάτων στους εργοδοτουμένους τους. Εξ όσων γνωρίζω, δεν υπάρχει ούτε αντισυνταγματικότητα ούτε παρανομία στην παροχή της, παρά μόνο το κόστος πληρωμής των ασφαλίστρων.
[1] Εξετάζεται η πρόταση Νόμου για τα ασφαλιστικά των Σωμάτων Ασφαλείας
Διαφωνίες για την ασφάλιση αστυνομικών
REPORTER 12 Φεβρουαρίου 2025
[2] https://www.nomoplatform.cy/bills/o-peri-astynomias-tropopoiitikos-nomos-tou-2025/
[3] Δεν πρόκειται περί αυτασφάλισης διότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν διατηρεί ειδικά αποθεματικά για αντιμετώπιση των απαιτήσεων για ατυχήματα για τα οποία φέρει ευθύνη.
