Η ασφαλιστική εταιρεία δικαιούται να ανακτήσει από οδηγό που δεν κατέχει άδεια οδήγησης;

Ακολουθήστε μας στο Linkedin και συνδεθείτε με άλλους επαγγελματίες του κλάδου

Του Μιλτιάδη Μιλτιάδου, Ανεξάρτητος Σύμβουλος Ασφαλίσεων και Διαχείρισης Κινδύνων και Εκπαιδευτής Επαγγελματικής Κατάρτισης. 

Κατά πάγια πρακτική οι ασφαλιστικές εταιρείες στη στήλη Εξουσιοδοτημένοι Οδηγοί τόσο στον Πίνακα του Ασφαλιστηρίου όσο και στο Πιστοποιητικό Ασφάλισης περιγράφουν τους εξουσιοδοτημένους οδηγούς είτε ονομαστικά είτε με γενική περιγραφή.

Αν το ασφαλισμένο όχημα οδηγήθηκε από μη εξουσιοδοτημένο οδηγό και εξασφαλίστηκε δικαστική απόφαση εναντίον του, σύμφωνα με το Νόμο η ασφαλιστική εταιρεία οφείλει να πληρώσει τις επιδικασθείσες αποζημιώσεις στο θύμα του οδικού ατυχήματος. [1]

Επίσης κατά πάγια πρακτική οι ασφαλιστικές εταιρείες κάτω από την περιγραφή των εξουσιοδοτημένων οδηγών αναγράφουν την εξής επιφύλαξη για την άδεια οδήγησης:

«Νοουμένου ότι το πρόσωπο που οδηγεί κατέχει άδεια οδήγησης που να του επιτρέπει να οδηγεί το Μηχανοκίνητο Όχημα ή κατείχε άδεια οδήγησης και δεν στερήθηκε του δικαιώματος να κατέχει ή να αποκτά τέτοια άδεια. Η έννοια του όρου άδεια οδήγησης είναι αυτή που του προσδίδεται από το Νόμο».

Σύμφωνα με το Νόμο, αυτή η επιφύλαξη είναι ανίσχυρη έναντι τρίτων και, συνεπώς, έστω και αν ο υπαίτιος οδηγός του ασφαλισμένου οχήματος δεν κατείχε άδεια οδήγησης, η ασφαλιστική εταιρεία οφείλει να πληρώσει τις επιδικασθείσες αποζημιώσεις στο θύμα του οδικού ατυχήματος.[2]

Ωστόσο, η ασφαλιστική εταιρεία που αναγκάζεται να πληρώσει αποζημιώσεις με βάση αυτές τις δύο διατάξεις του Νόμου, δικαιούται να ανακτήσει τα καταβληθέντα από τον κάτοχο του ασφαλιστηρίου ή τον οδηγό.[3]

Σε μια πρόσφατη υπόθεση, η ασφαλισμένη μοτοσικλέτα οδηγήθηκε από εργοδοτούμενο της ιδιοκτήτριας εταιρείας, ο οποίος δεν κατείχε άδεια οδήγησης. Ενόσω οδηγούσε, παρέσυρε και τραυμάτισε ένα πεζό. Ο πεζός εξασφάλισε δικαστική απόφαση εναντίον του οδηγού. Η ασφαλιστική εταιρεία κατέβαλε τις επιδικασθείσες αποζημιώσεις στον πεζό και στη συνέχεια ενήγαγε την εταιρεία ως κάτοχο του ασφαλιστηρίου και τον εργοδοτούμενο της ως οδηγό για να ανακτήσει τα καταβληθέντα. Ενώ εκ πρώτης όψεως φαίνεται σαν μια εύκολη υπόθεση, η αγωγή απορρίφθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας.[4]

Στην απόφαση του Δικαστηρίου αναφέρεται ότι η ενάγουσα ασφαλιστική εταιρεία κατέθεσε έγγραφο ως τεκμήριο 2, το οποίο προφανώς ήταν ο Πίνακας του Ασφαλιστηρίου. Όμως, η ασφαλιστική εταιρεία αντί να ακολουθήσει την προαναφερθείσα πάγια πρακτική, στη στήλη Εξουσιοδοτημένοι Οδηγοί είχε αναγράψει τη φράση «περιγράφονται στο πιστοποιητικό ασφάλισης». Με άλλα λόγια, δεν ήταν δυνατόν να εξακριβωθεί από το συγκεκριμένο Πίνακα του Ασφαλιστηρίου ποιοι ήταν οι εξουσιοδοτημένοι οδηγοί και ούτε περιλαμβανόταν σε αυτόν η επιφύλαξη για κατοχή άδειας οδήγησης.

Επίσης στην απόφαση του Δικαστηρίου αναφέρεται ότι κατατέθηκαν ως τεκμήριο 3 μόνο ορισμένες σελίδες του λεκτικού του ασφαλιστηρίου. Οι σελίδες αυτές περιλάμβαναν εξαιρέσεις, αλλά δεν περιείχαν οποιαδήποτε αναφορά σε εξουσιοδοτημένους οδηγούς και κατοχή άδειας οδήγησης. Δηλαδή, δεν κατατέθηκε ολόκληρο το βιβλιάριο του ασφαλιστηρίου.

Τέλος, σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου το Πιστοποιητικό Ασφάλισης δεν είχε κατατεθεί ως τεκμήριο. Εμείς, βέβαια, μπορούμε να υποθέσουμε ότι το Πιστοποιητικό Ασφάλισης θα περιλάμβανε την περιγραφή των εξουσιοδοτημένων οδηγών και την επιφύλαξη για κατοχή άδειας οδήγησης.

Όταν διαπίστωσα ποια έγγραφα κατατέθηκαν ως τεκμήρια και ποια δεν κατατέθηκαν, τότε κατάλαβα γιατί απορρίφθηκε αυτή η αγωγή. Η ενάγουσα ασφαλιστική εταιρεία δεν κατάφερε να αποδείξει:

• ούτε ότι ο υπαίτιος οδηγός δεν ήταν εξουσιοδοτημένος οδηγός δυνάμει του ασφαλιστηρίου της,
• ούτε ότι το ασφαλιστήριο της εξαιρούσε οδηγούς που δεν κατείχαν άδεια οδήγησης.

Γι’ αυτό και δεν κατάφερε να ανακτήσει τα καταβληθέντα από τον κάτοχο του ασφαλιστηρίου ή τον οδηγό. Η πρωτόδικη απόφαση μπορεί να έχει εφεσιβληθεί, όμως στο Εφετείο δεν κατατίθενται νέα τεκμήρια που δεν είχαν κατατεθεί στο πρωτόδικο Δικαστήριο.

Η υπόθεση αυτή θα είναι μια από τις πολλές που θα παρουσιάσω στο πενθήμερο σεμινάριο Certified Motor Insurance Specialist που διοργανώνει το Ασφαλιστικό Ινστιτούτο Κύπρου στις 12, 13, 22 Μαΐου, 16 και 17 Ιουνίου 2025.

[1]  Άρθρο 14 (4) σε συνδυασμό με τα εδάφιο (1) (β) του ίδιου άρθρου του περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων (Ασφάλιση Ευθύνης έναντι Τρίτου) Νόμου του 2000 (Ν. 96(Ι)/2000)

[2]  Αρθρο 14 (2) του περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων (Ασφάλιση Ευθύνης έναντι Τρίτου) Νόμου του 2000 (Ν. 96(Ι)/2000)

[3]  Επιφύλαξη του άρθρου 14 (2) του περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων (Ασφάλιση Ευθύνης έναντι Τρίτου) Νόμου του 2000 (Ν. 96(Ι)/2000)

[4]  Prime Insurance Co Ltd v 1. Σ.& Δ. Γυροτεχνική Λίμιτεδ 2. Ιάσων Χουρσουλίδης, Αρ. Αγωγής 3731/16, 23 Δεκεμβρίου 2024