Μιλτιάδης Μιλτιάδου: Σημαντικά ερωτήματα για τον διαγωνισμό της Αρχής Λιμένων Κύπρου

Ακολουθήστε μας στο Linkedin και συνδεθείτε με άλλους επαγγελματίες του κλάδου

Έριξα μια ματιά στα έγγραφα του Διαγωνισμού Αρ. 10/2025 για τις ασφαλιστικές καλύψεις της Αρχής Λιμένων Κύπρου (ΑΛΚ) και μου δημιουργήθηκαν διάφορες απορίες. Αν ήμουν ενδιαφερόμενο μέρος, θα υπέβαλλα τις ερωτήσεις μου στην ΑΛΚ μέσω του e-procurement. Επειδή δεν είμαι, τις καταγράφω σε αυτό το άρθρο μου, κάτω από τον τίτλο του κάθε εγγράφου, για προβληματισμό των συναδέλφων της ασφαλιστικής βιομηχανίας αλλά και των αρμόδιων λειτουργών.

Σημειώστε ότι ορισμένα από τα θέματα που αναδεικνύονται σήμερα δεν είναι καινούργια, είχαν εγερθεί το 2013 από το Σύνδεσμο Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου προς το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας ως την Αρμόδια Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων.

Μέρος Α: Οδηγίες προς οικονομικούς φορείς

Οι όροι του Διαγωνισμού επιτρέπουν σύναψη ασφαλιστικής σύμβασης με φυσικό πρόσωπο. Συνάδουν με το άρθρο 17(1) του περί Ασφαλιστικών και Αντασφαλιστικών Εργασιών και Άλλων Συναφών Θεμάτων Νόμου του 2016 που προβλέπει ότι η νομική μορφή της κυπριακής ασφαλιστικής επιχείρησης είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης;

Στην Εκτιμώμενη Αξία Σύμβασης αναφέρονται διάφορα ποσά «μη συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ». Στη Οικονομική Προσφορά αναφέρεται ότι οι τιμές θα δίνονται χωρίς ΦΠΑ. Δηλαδή με την κατακύρωση αναμένεται ότι θα χρεωθεί ΦΠΑ ενώ οι ασφαλίσεις εξαιρούνται από το ΦΠΑ;

Στην Οικονομική Προσφορά αναφέρεται ότι «οι προσφερόμενες τιμές πρέπει να περιλαμβάνουν τόσο τους πληρωτέους δασμούς και φόρους, όσο και εισφορές». Ποιος είναι ο λόγος συμπερίληψης αυτού του όρου εφόσον τα ασφάλιστρα δεν υπόκεινται σε δασμούς, φόρους ή εισφορές;

Απαιτείται Εγγύηση Συμμετοχής συνολικού ύψους €128.000. Για ποιο συγκεκριμένο λόγο δεν ακολουθήθηκε η προτροπή του Γενικού Λογιστηρίου της Δημοκρατίας στην Εγκύκλιο Αρ. ΓΛΑΑΔΣ 61 της 8^ης Απριλίου 2013 να αποφεύγεται η απαίτηση για καταβολή εγγύηση συμμετοχής και να υιοθετείται Δέσμευση Μη Απόσυρσης Της Προσφοράς;

Στην παράγραφο 6.1 Δικαιούμενοι Συμμετοχής αναφέρεται ότι αν επιλεγεί κοινοπραξία, «υποχρεούται να περιβληθεί νομική μορφή πριν την υπογραφή της σύμβασης». Ποια συγκεκριμένη νομική μορφή υποχρεούται να περιβληθεί;

Όταν το Κριτήριο Ανάθεσης είναι η χαμηλότερη τιμή, για να είναι δίκαιος ο διαγωνισμός, οι Τεχνικές Προσφορές πρέπει να είναι πανομοιότυπες. Με ποια κριτήρια το Αρμόδιο Όργανο θα αξιολογήσει τις Τεχνικές Προσφορές οι οποίες είναι δεδομένο ότι θα διαφέρουν μεταξύ τους εφόσον η κάθε ασφαλιστική εταιρεία θα υποβάλει το δικό της λεκτικό ασφαλιστηρίων με τις δικές της καλύψεις και εξαιρέσεις;

Στην Αξιολόγηση Τεχνικών Προσφορών «σημειώνεται ότι ο Αναθέτων Φορέας διατηρεί το δικαίωμα για διαπραγμάτευση των όρων των εγγράφων διαγωνισμού και ειδικότερα των Ασφαλιστικών Καλύψεων και να καλέσει τους προσφέροντες να συμπληρώσουν / αναθεωρήσουν την Τεχνική Προσφορά τους». Οι κανονισμοί των δημόσιων συμβάσεων επιτρέπουν την τροποποίηση των Τεχνικών Προσφορών μετά την υποβολή τους;

Στην Αξιολόγηση Οικονομικών Προσφορών «σημειώνεται ότι εάν έχει αναθεωρηθεί η Τεχνική Προσφορά … ο Αναθέτων Φορέας δύναται να διαπραγματευτεί την Οικονομική Προσφορά τους». Οι κανονισμοί των δημόσιων συμβάσεων επιτρέπουν την τροποποίηση των Οικονομικών Προσφορών μετά την υποβολή τους;

Έστω και αν επιτρέπονται, οι εκ των υστέρων τροποποιήσεις των καλύψεων, εξαιρέσεων και όρων ασφαλιστηρίων καθώς και των προσφερόμενων ασφαλίστρων δεν εμπερικλείουν σοβαρό κίνδυνο να ευνοηθεί αδίκως μια ασφαλιστική εταιρεία σε βάρος άλλων;

Απαιτείται Εγγύηση Πιστής Εκτέλεσης 10% της συμβατικής τιμής. Για ποιο συγκεκριμένο λόγο δεν ακολουθήθηκε η προτροπή του Γενικού Λογιστηρίου της Δημοκρατίας στην Εγκύκλιο Αρ. ΓΛΑΑΔΣ 61 της 8^ης Απριλίου 2013 να αποφεύγεται η  απαίτηση για καταβολή εγγύηση πιστής εκτέλεσης στις συμβάσεις υπηρεσιών;

Το Άρθρο 25 Διακανονισμός διαφορών του Παραρτήματος ΙΙ: Γενικοί Όροι Σύμβασης προβλέπει διαδικασία φιλικού διακανονισμού διάρκειας 56 ημερών και μετά αρμόδια θα είναι τα Δικαστήρια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Για τις ασφαλίσεις περιουσιακών στοιχείων απαιτείται εγγύηση πιστής εκτέλεσης €74.000 (σύμφωνα με την εκτιμημένη αξία) για συνολικό ασφαλισμένο ποσό πέραν των €822 εκ. Ενόψει της διαδικασίας του Άρθρου 25, κάτω από ποιες περιστάσεις θα δικαιούται η ΑΛΚ να ζητήσει καταβολή του ποσού της εγγύησης; Αν η ζημιά είναι π.χ. €130 εκ. (όπως στην ΑΗΚ από την έκρηξη στο Μαρί), πώς εξυπηρετείται η ΑΛΚ αν καταφέρει να εισπράξει τις €74.000;

Μέρος Β: Συμφωνία – Ειδικοί όροι σύμβασης

Το ερμηνευτικό άρθρο 2 των περί Ασκήσεως Ασφαλιστικών Εργασιών και Άλλων Συναφών Θεμάτων Νόμων του 2001 μέχρι 2011 ορίζει ότι «ασφαλιστήριο σημαίνει το ασφαλιστήριο έγγραφο που αποδεικνύει τη σύναψη ασφαλιστικής σύμβασης και εκδίδεται από ασφαλιστική εταιρεία». Για ποιο λόγο συνάπτεται η λεγόμενη «Συμφωνία» εφόσον οι όροι της ασφαλιστικής σύμβασης σύμφωνα με το Νόμο περιλαμβάνονται στο ασφαλιστήριο; Ποιες διατάξεις θα υπερισχύουν αν υπάρχει σύγκρουση μεταξύ των όρων του ασφαλιστηρίου και της λεγόμενης «Συμφωνίας»;

Παράρτημα I: Γενικοί όροι της σύμβασης

Ορθά το Άρθρο 3 προβλέπει ότι τα πνευματικά δικαιώματα επί των λεκτικών των ασφαλιστηρίων ανήκουν στην ΑΛΚ και όχι στην ασφαλιστική εταιρεία που είναι ο συντάκτης του κειμένου;

Το Άρθρο 6 – Υπεργολαβία, πώς εφαρμόζεται επί ασφαλιστικών εταιρειών;

Ποιοι είναι «οι τεχνικοί κανόνες και τα διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα που ισχύουν στις σύγχρονες μεθόδους παροχής των συγκεκριμένων υπηρεσιών», δηλαδή των ασφαλίσεων, που προβλέπει το Άρθρο 7 – Υποχρεώσεις Συμμόρφωσης και Νομική Ευθύνη.

Το Άρθρο 12 – Εκπαιδευόμενοι, πώς εφαρμόζεται επί ασφαλιστικών εταιρειών; Θα παρέχουν εκπαίδευση για ασφαλιστικά θέματα στους λειτουργούς της ΑΛΚ;

Το Άρθρο 13 – Έγκριση Εκθέσεων – Παραλαβή Παραδοτέων, πώς εφαρμόζεται επί ασφαλιστικών εταιρειών; Μήπως αφορά εργοληπτικές εταιρείες;

Πώς θα εφαρμοστεί το Άρθρο 15 – Αναστολή Εκτέλεσης σε ασφαλίσεις; Θα μείνει η ΑΛΚ ανασφάλιστη για περίοδο μέχρι 120 ημερών;

Το Άρθρο 19 – Ασφάλιση – Αποζημίωση προβλέπει ότι «με δικά του έξοδα, ο Ανάδοχος θα αποζημιώνει, προστατεύει και υπερασπίζεται τον Αναθέτοντα Φορέα και υπαλλήλους του, από και ενάντια όλων των ενεργειών, απαιτήσεων, απωλειών ή βλαβών που προκύπτουν από την εκτέλεση της Σύμβασης από τον Ανάδοχο». Είναι πολύ δύσκολο να φανταστεί κάποιος περιστάσεις κάτω από τις οποίες η ασφαλιστική επιχείρηση θα προστατεύσει και θα υπερασπιστεί την ΑΛΚ και τους υπαλλήλους της για απαιτήσεις απώλειες ή βλάβες που προκύπτουν από την εκτέλεση της σύμβασης ασφάλισης. Μήπως ο όρος αφορά κατασκευαστικά έργα όχι σύμβαση ασφάλισης.

Με βάση το Άρθρο 21 η σύμβαση «τερματίζεται αυτοδικαίως εάν, εντός περιόδου ενός έτους μετά την υπογραφή της και από τα δύο μέρη, δεν πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε εργασία που να εγείρει δικαίωμα πληρωμής». Η ασφαλιστική σύμβαση δεν τερματίζεται «αυτοδικαίως» κάτω από οποιεσδήποτε περιστάσεις. Μήπως το άρθρο 21 αφορά κατασκευαστικά έργα και όχι ασφαλίσεις;

Η ΑΛΚ μπορεί να τερματίσει την ασφαλιστική σύμβαση αν η ασφαλιστική εταιρεία «αρνείται ή αμελεί να εκτελέσει τις οδηγίες που δόθηκαν από τον Υπεύθυνο Συντονιστή». Τι είδους οδηγίες μπορεί να δώσει ο Υπεύθυνος Συντονιστή με τις οποίες οφείλει να συμμορφωθεί η ασφαλιστική εταιρεία;

Τι είδους άμεσα μέτρα οφείλει να λάβει η ασφαλιστική εταιρεία όταν λάβει ειδοποίηση για τον τερματισμό της ασφαλιστικής σύμβασης, με τρόπο ώστε να μειώνονται τα έξοδα στο ελάχιστο;

Το Άρθρο 23 προβλέπει ότι «κανένα μέρος δεν θα θεωρηθεί ότι αδυνατεί να εκπληρώσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις εάν η εκπλήρωση των υποχρεώσεων αυτών εμποδίζεται από οποιοδήποτε γεγονός ανωτέρας βίας». Κατά κανόνα οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν απαλλάσσονται από την υποχρέωσή τους να καταβάλουν αποζημίωση για έγκυρη και νόμιμη απαίτηση λόγω γεγονότων ανωτέρας βίας. Εξάλλου ορισμένα από τα περιστατικά ανωτέρας βίας (π.χ. σεισμός, καταιγίδα, κεραυνοί, πλημμύρα κλπ) συμπεριλαμβάνονται στους ασφαλισμένους κινδύνους. Μήπως το Άρθρο 23 αφορά κατασκευαστικά έργα και όχι ασφαλίσεις;

Παράρτημα II: Όροι εντολής του διαγωνισμού – Ασφαλιστικές καλύψεις

Στην Ασφάλιση Περιουσίας κατά Παντός Κινδύνου ζητείται η επέκταση Άρνηση Προσπέλασης. Γιατί συμπεριλαμβάνεται επέκταση Ασφαλιστηρίου Διακοπής Εργασιών σε Ασφαλιστήριο Περιουσίας;

Ζητείται απάλειψη της εξαίρεσης «περιουσιακά στοιχεία και/ή εμπορεύματα στην κατοχή, παρακαταθήκη και/ή υπό τον έλεγχο της ΑΛΚ». Γιατί ζητείται απάλειψη εξαίρεσης Ασφαλιστηρίου Αστικής Ευθύνης από Ασφαλιστήριο Περιουσίας;

Ποια είναι η λογική εξήγηση για την ασφάλιση από την Eurogate της περιουσίας υπό την ευθύνη της με διαφορετικά ασφαλισμένα ποσά, €10 εκ. για φυσικούς κινδύνους και €30 εκ. για όλους τους άλλους κινδύνους;

Ποια είναι η λογική εξήγηση για την ασφάλιση από την ΑΛΚ της περιουσίας υπό την ευθύνη της Eurogate με ασφαλισμένο ποσό πέραν των €100 εκ. καθ’ υπέρβαση των ποσών με τα οποία την ασφαλίζει η ίδια η Eurogate;

Στην ασφάλιση Διακοπής Εργασιών ζητείται κάλυψη με βάση την «απώλεια κερδών». Εφόσον η ΑΛΚ είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός, πώς υπολογίστηκε το κέρδος; Χρησιμοποιήθηκε η στάνταρντ φόρμουλα των ασφαλιστηρίων για υπολογισμό του μικτού κέρδους; Θα πρέπει να δημοσιοποιηθεί ο τρόπος υπολογισμού του ασφαλισμένου ποσού για να αποφευχθούν φαινόμενα υπασφάλισης ή υπερασφάλισης.

Στην ασφάλιση Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού κατά Παντός Κινδύνου υπάρχει συγκεκριμένος τύπος υπολογισμού του ασφαλισμένου ποσού. Πώς συνάδει αυτό με τα ασφαλιστήρια της αγοράς που καθορίζουν ως ασφαλισμένο ποσό την αξία του αντικειμένου ως καινούργιο;

Η ασφάλιση Αστικής Ευθύνης περιλαμβάνει και «Λάθη και Παραλείψεις». Δηλαδή ζητείται ως επέκταση του ασφαλιστηρίου Αστικής Ευθύνης η ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης; Αν ναι, τι είδους επαγγελματικές υπηρεσίες παρέχει σε τρίτους η ΑΛΚ για να χρειάζεται ασφάλιση για τα λάθη και παραλείψεις της;

Η ασφάλιση Αστικής Ευθύνης ζητεί κάλυψη σωματικής βλάβης σε «οποιαδήποτε πρόσωπα». Δηλαδή ζητεί κάλυψη για σωματική βλάβη ακόμη και των εργοδοτουμένων της ΑΛΚ;

Τι σημαίνει η επέκταση «Ενδεχόμενη Ευθύνη» στο σημείο 3, που δεν είναι Ενδεχόμενη Ευθύνη Μηχανοκινήτων Οχημάτων του σημείου 7;

Ποια είναι η διαφορά της «ενδεχόμενης» ευθύνη εργοδότη από τη ευθύνη εργοδότη που προβλέπει ο περί Υποχρεωτικής Ασφάλισης της Ευθύνης των Εργοδοτών Νόμος του 1989;

Στο σημείο 11 της παραγράφου 2 Πλαίσιο Ασφαλιστικής Κάλυψης ζητείται κάλυψη σωματικής βλάβης «που προκύπτει οπουδήποτε στον κόσμο». Στην παράγραφο 5 τα Γεωγραφικά Όρια ορίζονται ως η «Δημοκρατία της Κύπρου» (δηλαδή ελεύθερες και κατεχόμενες περιοχές αλλά όχι το έδαφος των Κυρίαρχων Βάσεων). Ποιο από τα δύο ισχύει, η κάλυψη ανά τον κόσμο ή η κάλυψη στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας;

Στην ασφάλιση Ευθύνης Εργοδότη ζητείται «η κάλυψη να συμπεριλαμβάνει αποζημίωση των εργοδοτουμένων της ΑΛΚ (όπως αναγνωρίζονται από την ΑΛΚ) ενόσω βρίσκονται προσωρινά στο εξωτερικό». Δηλαδή οι όροι του διαγωνισμού καταργούν τον ορισμό του «εργοδοτουμένου» του περί Υποχρεωτικής Ασφάλισης της Ευθύνης των Εργοδοτών Νόμου του 1989 και η ΑΛΚ θα καθορίζει ποιοι είναι εργοδοτούμενοι της κατά παράβαση του Νόμου και της νομολογίας;