Οικονομικές κυρώσεις στην Ρωσία – Τι σημαίνουν στη πράξη;
Ακολουθήστε μας στο Linkedin και συνδεθείτε με άλλους επαγγελματίες του κλάδου
Από (χθες) το πρωί η Ρωσία προσπαθεί να συγκρατήσει τη ζημιά που ήδη υπόκειται η οικονομία της μετά από τις σκληρές κυρώσεις των Δυτικών χωρών. Το ρούβλι κατέρρευσε έως και 40% σε ιστορικό χαμηλό, μαζί με τις μετοχές σημαντικών Ρωσικών επιχειρήσεων εισηγμένων στο χρηματιστήριο του Λονδίνου, ωθώντας την κεντρική τράπεζα της Ρωσίας να διπλασιάσει ουσιαστικά τα επιτόκια σήμερα αλλά και να προχωρήσει στην αγορά χρυσού.
Σημειώνεται ότι η μετοχή της Sberbank – της μεγαλύτερης Ρωσικής Τράπεζας – υποχωρεί σήμερα έως και 70% ενώ οι τιμές του αργού πετρελαίου και του φυσικού αερίου έχουν εκτοξευθεί ενδυναμώνοντας τις ανησυχίες για μια παγκόσμια ενεργειακή κρίση. Το bank run βρίσκεται σε εξέλιξη εντός της Ρωσίας αφού οι Ρώσσοι πολίτες κάνουν ουρές στα ATM για να αποσύρουν μετρητά.
Αναλυτικότερα, την 25η Φεβρουαρίου, με σχετική ανακοίνωση της η Ε.Ε προχώρησε στην ανακοίνωση επιβολής περιοριστικών μέτρων και κυρώσεων σε βασικούς ρωσικούς θεσμούς και τράπεζες, αλλά και στους «αρχιτέκτονες αυτού του πολέμου» όπως χαρακτήρισε τον Ρώσο Προέδρο Βλαντίμιρ Πούτιν» και τον υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ.
Όσον αφορά στις ατομικές κυρώσεις, εκτός από το πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων του Ρώσου προέδρου και υπουργού Εξωτερικών, η ΕΕ επιβάλει περιοριστικά μέτρα στα μέλη του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας της Ρωσικής Ομοσπονδίας καθώς και στα υπόλοιπα μέλη της ρωσικής Κρατικής Δούμας. Παράλληλα, η ΕΕ ανακοίνωσε μια επιπλέον δέσμη μέτρων που καλύπτουν τη Λευκορωσία λόγω της συμμετοχής της στην απρόκλητη και αδικαιολόγητη στρατιωτική επίθεση που διεξήγαγε η Ρωσική Ομοσπονδία κατά της Ουκρανία.
Ποια όμως είναι αυτά τα μέτρα που απομονώνουν περαιτέρω τη Ρωσία από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και τις δυτικές οικονομίες :
- Το οικονομικό υπερ – όπλο των κυρώσεων αφορά στην αφαίρεση οι επιλεγμένων Ρωσικών Τραπεζών από το σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων SWIFT. Το δίκτυο SWIFT χρησιμεύει στην ασφαλή ανταλλαγή ηλεκτρονικών μηνυμάτων, μεταφορά χρημάτων, τίτλων ή συναλλαγές πολυτίμων μετάλλων, μεταξύ χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων σε όλο τον κόσμο. Με τις κυρώσεις διασφαλίζεται η αποσύνδεση των εν λόγω Ρωσικών τραπεζών από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα βλάπτοντας την ικανότητά τους να λειτουργούν και να εξυπηρετούν συναλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο.
- Η επιβολή περιοριστικών μέτρων που εμποδίζουν τη Ρωσική Κεντρική Τράπεζα να αναπτύξει τα διεθνή της αποθέματα με τρόπους που υπονομεύουν τον αντίκτυπο των κυρώσεων. Δηλαδή, οι Δυτικοί πάγωσαν τις διαθέσεις ξένων νομισμάτων της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας, γεγονός που δεν της επιτρέπει να αναπτύξει το τεράστιο «πολεμικό σεντούκι» των 630 δισεκατομμυρίων δολαρίων που διαθέτει για να παρακάμψει τις κυρώσεις.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν ότι αποσυνέδεσαν την Sberbank, την μεγαλύτερη Ρωσική τράπεζα καθώς και τις 25 θυγατρικές της, από το Αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημά, απαγορεύοντας την πρόσβαση της τράπεζας σε συναλλαγές σε δολάρια. Επιπρόσθετα, οι ίδιες απαγορεύσεις επιβλήθηκαν μεταξύ άλλων και στην VTB Bank, τη δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της Ρωσίας, την Alfa – Bank και την Bank Otkritie καθώς και σε μεγάλες Ρωσικές επιχειρήσεις όπως η Αeroflot, η Rostec, η United Shipbuilding Corporation, η JSC Kalashnikov, η Internet Research Agency κλπ.
Αξίζει να αναφερθεί ότι στο πλέγμα των μέτρων της ΕΕ περιλαμβάνονται και τα ακόλουθά :
- Πάγωμα ρωσικών καταθέσεων άνω των 100.000 ευρώ σε τράπεζες της ΕΕ, ρωσικών λογαριασμών που τηρούνται από κεντρικά αποθετήρια τίτλων της ΕΕ καθώς και πώληση τίτλων σε ευρώ σε Ρώσους πελάτες.
- Απαγόρευση εισαγωγής μετοχών ρωσικών κρατικών οντοτήτων σε τόπους διαπραγμάτευσης της ΕΕ.
- Απαγόρευση πώλησης, προμήθειας, μεταφοράς ή εξαγωγής στη Ρωσία τεχνολογιών διύλισης πετρελαίου και περιορισμοί για συναφείς υπηρεσίες.
- Απαγόρευση εξαγωγής όλων των αεροσκαφών, ανταλλακτικών και εξοπλισμού προς τις ρωσικές αεροπορικές εταιρείες, καθώς και προς τη ρωσική διαστημική βιομηχανία. Αυτό περιλαμβάνει απαγόρευση των υπηρεσιών ασφάλισης και αντασφάλισης και συντήρησης.
- Περαιτέρω περιορισμοί στις εξαγωγές αγαθών και τεχνολογίας διπλής χρήσης, συμπεριλαμβανομένων των ημιαγωγών.
- Διπλωμάτες, Ρώσοι αξιωματούχοι και επιχειρηματίες δεν θα μπορούν πλέον να επωφελούνται από τις διατάξεις διευκόλυνσης της έκδοσης θεωρήσεων, οι οποίες επιτρέπουν την προνομιακή πρόσβαση στην ΕΕ.
Μέσα σε όλα τα προαναφερθέντα, είναι σημαντικό να αναφερθεί η πρώτη κατά σειρά ενέργεια η οποία ανακοινώθηκε από τον Καγκελάριο της Γερμανίας για το πάγωμα των διαδικασιών πιστοποίησης του αγωγού Nord Stream 2.
Η Ρωσία, όπως προαναφέρθηκε ήδη προχώρησε στην αύξηση των επιτοκίων ως μια προσπάθεια συγκράτησης του πανικού που επικρατεί αυτή την στιγμή οδηγώντας σε bank run. Το επόμενο βήμα ενδεχομένως να είναι η επιβολή capital controls.
Η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας θα μπορούσε να προσπαθήσει να πουλήσει μέρος των 2.2 χιλ. τόνων χρυσού, που αποτελούν και το πέμπτο μεγαλύτερο απόθεμα στον κόσμο, σε φιλικές κυβερνήσεις.
Τέλος η Ρωσική Κεντρική Τράπεζα θα μπορούσε να ζητήσει βοήθεια και από την Κίνα, όπου διατηρεί πάνω από το 14% των συναλλαγματικών της αποθεμάτων, αλλά οι Κινεζικές τράπεζες από πλευράς τους είναι ιδιαιτέρως ανήσυχες για τυχόν κυρώσεις που μπορεί να επιφέρει μια συνεργασία τους με την Ρωσία, αφού ήδη μπλοκάρουν συναλλαγές πωλήσεων Ρωσικού πετρελαίου.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι σχεδόν βέβαιο ότι σηματοδοτεί ένα σημείο καμπής στην παγκόσμια πολιτική αλλά και στην παγκόσμια οικονομία. Ένα από τα σημαντικά προβλήματα που θα αντιμετωπίσει άμεσα η χώρα μας αναμένεται να είναι οι συναλλαγές ελληνικών – ρωσικών επιχειρήσεων, αφού με τον αποκλεισμό της Ρωσίας από το σύστημα SWIFT, ουσιαστικά παγώνουν οι πληρωμές της Μόσχας προς το εξωτερικό.
Αυτό σημαίνει πρακτικά πως οι ελληνικές επιχειρήσεις που περιμένουν να πληρωθούν από ρωσικές επιχειρήσεις δεν θα είναι σε θέση να εισπράξουν τα χρήματα τους και επιπρόσθετα τυχόν καταθέσεις σε ρωσικές τράπεζες παραμένουν παγωμένες ενώσω οι τράπεζες της χώρας παραμένουν εκτός συστήματος Swift. Ο πόλεμος έχει σημάνει συναγερμό και στη βαριά βιομηχανία της χώρας μας – την τουριστική βιομηχανία, αφού η Ρωσία έχει ήδη αποκλειστεί και από αεροδρόμια της Ευρώπης.
