Θλιβερή πρωτιά σε θανάτους μοτοσικλετιστών

Ακολουθήστε μας στο Linkedin και συνδεθείτε με άλλους επαγγελματίες του κλάδου

Το 59%, δηλαδή δύο στους τρεις νέους ηλικίας 15-30 ετών που έχασαν τη ζωή τους σε οδικές συγκρούσεις στην Κύπρο, ήταν οδηγοί ή επιβάτες μοτοσικλετών. Το αντίστοιχο ποσοστό στους νέους σε χώρες της ΕΕ ήταν μόλις 23%. Παράλληλα, το 50% το μοτοσικλετιστών, δηλαδή ένας στους δύο που σκοτώθηκαν στους δρόμους, δεν έφερε το κράνος του.

Πηγή: philenews.com | Γράφει ο Μιχάλης Χατζηβασίλης

Τα στοιχεία αυτά καταγράφονται στην 41η έκθεση του προγράμματος Road Safety PIN του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC) που παρουσιάζει τα δεδομένα στα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) καθώς και στην Ελβετία, το Ισραήλ, τη Νορβηγία, τη Σερβία και το Ηνωμένο Βασίλειο, που αφορά τους θανάτους νέων ανθρώπων σε οδικές συγκρούσεις. Σύμφωνα με την έκθεση, οι οδικοί θάνατοι νέων ανθρώπων σε αναλογία με τον πληθυσμό νέων 15-30 ετών, μειώθηκαν κατά 34% από το 2010 μέχρι το 2019, σε σύγκριση με 19% μείωση στις άλλες ηλικιακές ομάδες. Όμως, το μεγαλύτερο ποσοστό της μείωσης αυτής καταγράφηκε κατά την περίοδο 2010-2014, στη διάρκεια της ύφεσης που ακολούθησε την οικονομική κρίση του 2008. Στην Κύπρο, από το 2010 μέχρι το 2019 καταγράφηκε μείωση 51,3% στους οδικούς θανάτους νέων σε αναλογία με τον πληθυσμό τους, ενώ στις άλλες ηλικιακές ομάδες καταγράφηκε αύξηση 2,2%.

Παρά την πρόοδο που καταγράφεται, οι οδικοί θάνατοι νέων αποτέλεσαν το 23% του συνόλου των οδικών θανάτων κατά το 2019 στις 25 χώρες που διέθεσαν στοιχεία. Στην Κύπρο το ποσοστό αυτό ήταν 21,1%.

Τα στοιχεία οδικών θανάτων των νέων 15-30 ετών παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες. Κατά την έκθεση, στη διάρκεια της τριετίας 2017-2019, οι οδικοί θάνατοι νεαρών ανδρών σε σχέση με τον πληθυσμό τους, απετέλεσαν το 81% του συνόλου των οδικών θανάτων νέων. Μεγάλες διαφορές παραμένουν, ακόμα και όταν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι συνολικά οι άνδρες οδηγούν περισσότερο από τις γυναίκες. Στην Κύπρο, το ποσοστό οδικών θανάτων νεαρών ανδρών σε σχέση με τον πληθυσμό τους κατά την τριετία 2017-2019 ανήλθε στο 90,9% του συνόλου των οδικών θανάτων νέων. Το ποσοστό αυτό είναι το ψηλότερο ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ.

Κατά μέσο όρο στην ΕΕ για την τριετία 2017-2019, το 39% των οδικών θανάτων νεαρών ανδρών ήταν οδηγοί αυτοκινήτων, 23% ήταν οδηγοί και επιβάτες μοτοσυκλετών, 16% επιβάτες αυτοκινήτων, 7% πεζοί, 4% οδηγοί και επιβάτες μοτοποδηλάτων και 3% ποδηλάτες. Στην Κύπρο, κατά την ίδια περίοδο, τα ποσοστά αυτά διέφεραν σημαντικά από το μέσο όρο της ΕΕ. Το 59% ήταν οδηγοί και επιβάτες μοτοσυκλετών, 13% οδηγοί αυτοκινήτων, 5% επιβάτες αυτοκινήτων, 3% ποδηλάτες και 0% πεζοί.

Επίσης, στην έκθεση σημειώνεται ότι η Κύπρος κατέγραψε κατά την περίοδο 2018-2020 το ψηλότερο ποσοστό ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ και των άλλων πέντε χωρών, νεκρών νεαρών μοτοσικλετιστών που δεν έφεραν κράνος, που ανήλθε στο 50%. Σχετικά με τους σοβαρούς οδικούς τραυματισμούς νέων στην ΕΕ, μόνο μικρή μείωση κατά 20,8% καταγράφηκε από το 2010 μέχρι το 2019. Αντίθετα, στην Κύπρο καταγράφηκε, κατά την ίδια περίοδο, μείωση 50,6%, που ήταν η 2η μεγαλύτερη μετά από αυτή της Ελλάδας.

Σημειώνεται ότι κατά το 2019, 5.182 νέοι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε οδικές συγκρούσεις στις 25 χώρες της ΕΕ για τις οποίες ήταν διαθέσιμα τα στοιχεία. Ο αριθμός αυτός ήταν κατά 3.434 θανάτους μικρότερος από αυτόν που καταγράφηκε το 2010, σημειώθηκε δηλαδή μείωση κατά 39,9%. Στην Κύπρο η αντίστοιχη μείωση ανήλθε στο 53,2%.

Η έκθεση συμπεραίνει πως, ενώ οι νέοι αποτελούν μια ομάδα υψηλού κινδύνου, οι περισσότεροι δεν οδηγούν σκοπίμως επικίνδυνα. Οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τους νεαρούς οδηγούς πηγάζουν από την απειρία, την ανωριμότητα και τον τρόπο ζωής που συνδέεται με την ηλικία και το φύλο τους. Επίσης συμπεραίνεται πως, ενώ συγκεκριμένα στοχευμένα μέτρα είναι αναγκαία για να βελτιωθεί η οδική ασφάλεια των νέων, τα γενικότερα μέτρα αναβάθμισης της οδικής ασφάλειας επίσης συμβάλλουν στην ασφάλεια τους. Χώρες με γενικά ασφαλείς δρόμους τείνουν να έχουν πιο ασφαλείς νεαρούς οδικούς χρήστες. Οι νέοι επωφελούνται από οδικά συστήματα που «συγχωρούν» τα λάθη των οδηγών.

Πολλοί νεαροί οδηγοί οδηγούν μικρότερα και παλαιότερα αυτοκίνητα. Όμως, ο κίνδυνος εμπλοκής σε μια οδική σύγκρουση είναι μεγαλύτερος κατά το διάστημα αμέσως μετά την απόκτηση άδειας οδήγησης. Για τον λόγο αυτόν, είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι νέοι οδηγοί να οδηγούν αυτοκίνητα ασφαλή για τους ίδιους, για τους επιβάτες και για τους άλλους οδικούς χρήστες. Τα παλαιότερα αυτοκίνητα δεν διαθέτουν τη σύγχρονη τεχνολογία ασφάλειας και τα μικρότερα αυτοκίνητα είναι πιο επικίνδυνα για τους επιβαίνοντες σε μια σύγκρουση.

Επισημαίνεται ακόμα στην έκθεση, η εξαιρετική σημασία του ορίου ηλικίας για την απόκτηση άδειας οδήγησης, αφού η πιθανότητα εμπλοκής σε μια θανατηφόρα οδική σύγκρουση αυξάνεται δραστικά όσο μειώνεται η ηλικία του οδηγού, ιδιαίτερα κάτω των 18 ετών. 

Ένα άλλο στοιχείο που καταγράφεται είναι πως οι νεαροί άνδρες ιδιαίτερα, παρουσιάζουν εξαιρετικά ψηλά ποσοστά οδικών θανάτων που συνδέονται με την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών. Τα μειωμένα επιτρεπτά όρια για το αλκοόλ, οι συστηματικοί έλεγχοι για τις παραβάσεις αυτές και συστήματα αποκατάστασης συστηματικών παραβατών, συμβάλλουν στη μείωση των σχετικών οδικών θανάτων.

Άλλος ένας αρνητικός παράγοντας για την οδική ασφάλεια γενικά, αλλά και ειδικότερα των νέων, είναι η απόσπαση προσοχής, λόγω της χρήσης κατά την οδήγηση κινητού τηλεφώνου ή άλλων συστημάτων τεχνολογίας μέσα στο αυτοκίνητο. Για πολλούς νεαρούς, η χρήση ηλεκτρονικών συσκευών έχει καταστεί αναπόσπαστο μέρος της διακίνησης στο δρόμο, ως οδηγοί, ποδηλάτες ή πεζοί. 

Καθιέρωση εξέτασης αντίληψης κινδύνου

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών προβαίνει σε σειρά συστάσεων προς τις εθνικές κυβερνήσεις:

• Επίτευξη υψηλών επιπέδων συνολικής οδικής ασφάλειας. Τα ασφαλέστερα αυτοκίνητα και οι ασφαλέστερες οδικές υποδομές θα μειώσουν τον κίνδυνο σφαλμάτων οδήγησης που ενδέχεται να καταλήξουν σε θανατηφόρες συγκρούσεις.

• Συνέχιση της αναβάθμισης και επανασχεδιασμού των υποδομών μεταφορών.

• Προώθηση της κατανόησης και της επιλογής ασφαλέστερων οχημάτων από τους νέους μέσω της πληροφόρησης των καταναλωτών. 

• Εφαρμογή εκείνων των πτυχών της Σταδιακής Άδειας Οδήγησης που θα ωφελούσαν περισσότερο την ασφάλεια των νέων οδηγών σε κάθε χώρα.

• Καθιέρωση εξέτασης αντίληψης κινδύνου στο πλαίσιο της εξέτασης για απόκτηση άδειας οδήγησης. 

• Όπου αυτά δεν υφίστανται, να θεσπιστούν αυστηρότερα συστήματα βαθμών ποινής κατά τη διάρκεια μιας περιόδου δοκιμασίας για τους νέους οδηγούς, με κυρώσεις όπως η αφαίρεση της άδειας οδήγησης ή υποχρεωτική εκπαίδευση/ ευαισθητοποίηση για τους κινδύνους της οδικής κυκλοφορίας.

• Εξέταση του ενδεχομένου υιοθέτησης μηδενικής ανοχής για την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ κατά την οδήγηση. Αυτό θα ωφελήσει και τους αρχάριους οδηγούς.

• Εισαγωγή συστήματος μηδενικής ανοχής για τις παράνομες ψυχοτρόπες ουσίες, χρησιμοποιώντας το χαμηλότερο όριο ποσοτικού προσδιορισμού που λαμβάνει υπόψη την παθητική ή τυχαία έκθεση.

• Βελτίωση των αστυνομικών ελέγχων ιδιαίτερα κατά των κύριων παραγόντων πρόκλησης οδικών θανάτων: ταχύτητα, οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή/και ναρκωτικών, οδήγηση με απόσπαση προσοχής και μη χρήση προστατευτικού εξοπλισμού (ζώνες ασφαλείας και κράνη).

• Εξέταση της δυνατότητας για στοχευμένους και τυχαίους αστυνομικούς ελέγχους της τήρηση της νομοθεσίας για την οδική κυκλοφορία, σε περιοχές και χρόνους με αυξημένη κυκλοφορία νεαρών χρηστών των δρόμων.

Σταδιακή άδεια οδήγησης

Στις συστάσεις προς τα θεσμικά όργανα της ΕΕ αναφέρονται:

> Ενθάρρυνση των κρατών μελών να εισαγάγουν συστήματα Σταδιακής Άδειας Οδήγησης για την αντιμετώπιση των σοβαρών κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι νέοι οδηγοί, επιτρέποντάς τους έτσι να αποκτήσουν αρχική εμπειρία οδήγησης σε συνθήκες με μικρότερους κινδύνους, μεταξύ της απόκτησης της άδειας μαθητευομένου και του καθεστώτος πλήρους αδειοδότησης.

> Εισαγωγή περιόδων δοκιμασίας για αρχάριους οδηγούς. 

> Εισαγωγή πανευρωπαϊκού συστήματος μηδενικής ανοχής για τις παράνομες ψυχοτρόπες ουσίες, χρησιμοποιώντας το χαμηλότερο όριο ποσοτικού προσδιορισμού που λαμβάνει υπόψη την παθητική ή τυχαία έκθεση.

*Σημειώνεται ότι εκπρόσωπος της Κύπρου στο πρόγραμμα Road Safety PIΝ είναι ο Γιώργος Μορφάκης.